بیمانا: فناوری مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM)، موجب بهرهوری بیشتر در همه ابعاد صنعت ساختمان میشود. با استفاده از فناوری بیم (BIM)، صرفهجویی مالی، کاهش هزینههای نیروی انسانی و کاهش بار مالی پروژه هم برای سازنده و هم برای کارفرما به شکل مشخصی امکانپذیر میشود. از سوی دیگر حرکت به سمت مدلسازی سهبعدی، خود نیازمند سرمایهگذاری بوده اما سئوال اصلی آن است که با توجه به این سرمایهگذاری چگونه این فناوری میتواند هزینههای مصرفی پروژه را کاهش دهد؟
معمولاً نزد فعالان اقتصادی میزان سود با میزان بازگشت مالی محاسبه میشود. سادهترین روش برای محاسبه ضریب بازگشت مالی رابطه زیر است: ROI=(G-C)/C
در این فرمول ROI بیانگر ضریب بازگشت سرمایه است. هزینه صرف شده با نماد C و درآمد حاصل از سرمایه با نماد G نشان داده شده است. اگر خارج قسمت این رابطه بزرگتر از 1 باشد به معنی سودآوری سرمایهگذاری صورت گرفته است. ازآنجاکه هزینههای کار تنها محدود به مخارج و پرداختهای عادی و روزمره نمیشود، بنابراین محاسبه بازگشت مالی در پروژههای کار شده با استفاده از فناوری بیم (BIM) ساده نیست.
هزینه کار در هر پروژه برابر زمان و میزان کاری است که صرف تکمیل ساختمان میشود. بنابراین تنها راه کاهش مخارج و سودآوری در صنعت ساختمان آن است که یکی از این دو عامل و یا هر دوی این عوامل کاهش پیدا کنند. این همان کاری است که با استفاده از فناوری بیم (BIM) به شکلی مدون و سیستماتیک انجام میشود.
حال یکبار دیگر سئوال ابتدایی را به یاد میآوریم. با این وجود در فناوری بیم (BIM) چه گروهی سود بیشتری را کسب خواهند نمود؟ جالب است بدانید که این سئوال از دهه 80 میلادی ذهن بسیاری را درگیر خود کرده است. یعنی همان زمانی که میزهای نقشهکشی و ماشینهای تحریر جای خود را به نرمافزارهای CAD و سیستمهای پردازش کلمات داده بودند. همواره یک پاسخ ساده به این پرسش وجود دارد؛ همه سود خواهند برد، چون همه از مزیت صرفهجویی در هزینهها سود خواهند برد.
استفاده از فناوری بیم (BIM) موجب کارآمدی بیشتر و دقت بالاتر در تمامی مراحل انجام کار میشود. اگر اشتباهی در مراحل انجام کار توسط معماران صورت پذیرد به سادگی قابل جبران بوده و میتوان آن را اصلاح نمود. لازم به ذکر است در فرآیند انجام طراحی برخی از المانها مانند دربها، پنجرهها و موارد مشابه باید بارها با سعی و خطا طراحی کرد. در چنین مواردی فناوری بیم (BIM) امکان کپی و جایگذاری مکرر المانهای طراحی شده را در موقعیتهای لازم ایجاد کرده و زمینه بازتولید طراحیها را در طرح نهایی امکانپذیر میسازد.
به گزارش بیمانا در این جلسه همفکری، قاسم قربانعلیزاده معاونت برنامهریزی و مهندسی و دیگر اعضا و مدیران سازمان مجری ساختمانها و تأسیسات دولتی و عمومی حضور داشتند از توضیحات و پیشنهادات تعدادی از دستاندرکاران فناوری بیم (BIM) در کشور مطلع شدند.
در ابتدای جلسه قاسم قربانعلیزاده، سازمان مجری ساختمانها و تأسیسات دولتی و عمومی را متولی ساخت پروژههای ملی کشور از جمله مصلای تهران، توسعه مجلس شورای اسلامی و بسیاری از بیمارستانهای کشور معرفی کرد. در ادامه معاونت برنامهریزی و مهندسی، سازمان متبوع خود را بیاطلاع را فناوری بیم (BIM) ندانست و عنوان کرد که در طول 40 سال فعالیت این سازمان نیروهای متخصص و مدیر در سطحی بسیار بالا مشغول به فعالیت بودهاند و با مباحث روز فناوری آشنایی دارند. از این رو «در جلسات همفکری بهتر است پیشنهادات بهصورت عملی و اجرایی عنوان شود و از مباحث تئوریک اجتناب گردد.»
در ادامه حامد مانیفر با بیان اینکه سازمان مجری با موضوع فناوری بیم (BIM) بیگانه نیست، گفت: برگزاری چنین جلساتی برای این است که در نقطه آغاز کاربست و پیادهسازی فناوری بیم (BIM)، همه دستاندرکاران دستاوردهای خود را مرور کنند و به یک زبان مشترک برسند.
مدیرکل دفتر مقررات ملی افزود: با شناختی که از سازمان مجری دارم این سازمان درصدد است با ابزارهای نوین ساختوساز از دریچههای جدیدی به پروژههای کشور نگاه کند. نمونه آن نیز توسعه مبحث HSE در سال 97 است. با برنامه زمانبندی که در این زمینه وجود دارد همه دستگاهها باید به موقع به این مبحث ورود پیدا کنند و اصول HSE را در سازمانهای خود پیادهسازی کنند.
مانیفر با اشاره به جشنواره HSE که در اسفندماه سال جاری با حضور وزیر راه و شهرسازی برگزار خواهد شد گفت: در سال گذشته تنها 5 شرکت توانستند حداقلهای HSE را برآورده سازند و ستاره تعالی را اخذ کنند. اطمینان داریم با برنامهریزی که انجام دادیم در سال جدید دستگاههای بیشتری حداقلها را برآورده سازند.
وی در خاتمه گفت: با وجود نیروهای متخصص سازمان و جدیتی که نسبت به فناوری بیم (BIM) وجود دارد به پیادهسازی آن در سازمان اطمینان داریم. فناوری بیم (BIM) یک بستر همکاری بین همه ارکان درگیر در یک پروژه است. از همین رو برای بهرهمندی از آن همه ذینفعان باید به همفکری و تعامل با یکدیگر برای پیادهسازی آن که امروز جزو ملزومات صنعت ساخت است همقدم شوند.
بیمانا: شرکت کاندال (شرکت مشاوره چند دیسپلینی) این فناوری را، واقعیت اکوستیک مجازی (VAR) نام نهاده است، "مدلسازی محاسبات صوتی" با "واقعیت مجازی تصویری" در دوربین های اکولوس ریفت (Oculus Rift) تلفیق شده است. به این ترتیب کارفرمایان و اعضای تیم طراحی میتوانند ضمن حرکت در مدل مجازی ساختمان اصوات موجود در فضا را نیز تجربه کنند.
ابزار واقعیت اکوستیک مجازی تلفیقی است از نرمافزار شرکت کاندال (Cundall)، دوربین واقعیت مجازی اکولوس ریف (Oculus Rift) و هدفون. بنابراین، کاربران نه تنها در داخل یک ساختمان مجازی به این سو و آن سو می روند و همه موارد را می بینند، بلکه بنابر موقعیت محلی که در آن قرار دارند، چگونگی صداهای آن فضا را نیز میشنوند و تجربه میکنند.
به گفته اندرو پارکین، کارشناس صوتشناسی شرکت «فضاها بنابر جایی که فرد در آن قرار گرفته، اصوات مختلفی دارند.». کاری که شرکت کاندال انجام داده است «ساخت سیستمی است که اصوات را به کارفرمایان به گونه ای مناسب ارائه میکند که بهخوبی متوجه آن شوند.».
برای این کار نمایش عددی و زمانهای پژواک صدا برای آنان ضروری است، اما این کار آنان را قادر میسازد تا متوجه شوند صدای یک فضا چگونه صدایی است.
وی افزود: «ما از انجام یک مجموعه از محاسبات عددی و صوتی خسته کننده، به دستاوردی پویا و یکپارچه بر مبنای فضا و محل قرارگیری افراد و قابل عرضه به کارفرمایان دست یافتهایم.»
شنیدن تغییرات صدا به هنگام حرکت در فضاهای مختلف در تصمیمگیریهایی نظیر انتخاب مصالح سطوح داخلی فضاهای مختلف تأثیر میگذارد و معیارهای تصمیمگیری را از ارقام و اعداد به برداشتهای تجربی تغییر میدهد. این سیستم احتمالاً بیشترین تأثیر را در طراحی پروژههای تجاری بزرگ و مدارس خواهد داشت.
به گفته پارکین: «ما به کارفرمایان تاکید میکنیم که این یک معرفی و نمایش است نه دقیقا آنچه در واقعیت اتفاق خواهد افتاد. این سیستم برای بررسی سه یا چهار صوت بکار رفته است و اینگونه کارفرمایان میتوانند گزینههای مختلف را مقایسه نموده و بر سر هزینههای آن تصمیمگیری کنند.»
ادامه مطلب...
بیمانا: تضاد و ادعا، از جمله مشکلات رایج است که پروژه ساختوسازی با آن مواجه است. هرچقدر پروژههای ساختمانی بزرگتر و پیچیدهتر شوند، میزان تضادها نیز افزایش مییابند. بنابراین شرکتهای فعال در این زمینه، بایستی سالیانه میلیونها دلار را صرف رفع چنین مناقشات و مشکلات مربوط به این تضادها و ادعاها نظیر روابط کاری، ارتباطات و دیگر مشکلات قراردادی کنند. مذاکره، راهکاری است که معمولاً مشارکتکنندگان مختلف در پروژههای ساختمانی برای مدیریت مناقشات کوچک و ساده از آن بهره میگیرند. اما به هرحال در اغلب موارد، اختلاف نظرهای پیچیده و بغرنج بدلیل دعاوی قضایی و مراحل طولانی قانونی باعث به تأخیر افتادن پروژه میشود. تضاد نتیجهای اجتنابناپذیر از فعالیتهای سازمانی پروژه است، بنابراین رویارویی با مشکلاتی نظیر صرف هزینه و زمان بیشتر، ناکارآمدی فنی و پرداختهای معوقه موضوعی تعجبآور نیست و این موضوع مدیریت ادعا را ضروری کرده است. بدون برخورداری از نگرش مدیریتی شایسته، اغلب مشکلات به درازا کشیده شده و منجر به اختلافاتی اسفبار برای دست اندرکاران پروژه میشود.
از اولین روشهای حل اختلاف مذاکره است و تا داوریهای الزامآور به پیش میرود. مرحله مذاکره را میتوان با عنوان مدیریت ادعا در زمانی انجام داد که هنوز مخالفتها و اختلافات به صورت جدی شدت نیافته است و امکان حل و فصل مشکلات با مذاکرات وجود دارد. مذاکره روندی است که در آن بین طرفین درگیر با قصد حل و فصل مشکلات بحث و گفتگو شکل میگیرد. بیشتر اختلاف نظرها در پروژه نیز به همین روش رفع میشود از همین رو این روش از اهمیت زیادی برخوردار است. کلید موفقیت این روش تشریک مساعی بین طرفهای بحث است و اگر این مذاکرات به خوبی پیش نرود باید با مصالحه و وساطت صورت بگیرد. در این میان افراد واسطه مهمترین نقش را در حل و فصل اختلافات ایفا میکنند، گرچه این واسطهها قدرت اعمال نفوذ نداشته و تنها طرفین را راهنمایی و کمک کنند.
مرحله بعدی، اتخاذ تصمیمات قانونی لازم الاجرا نظیر قضاوت، داوری و دادرسی است. در مسائل مربوط به مشکلات پرداختی بین طرفین درگیر در ساختوساز، داوریهایی طبق مفاد قرارداد ارجاع داده میشود. البته برای استفاده از بند داوری نیاز به متخصص بیطرف وجود دارد. تصمیم او لازمالاجرا بوده و طرفین باید با آن موافقت کنند. گفتنی است تمام این روند داوری محرمانه خواهد بود.
بیمانا: کنسرسیوم خدمات مراقبت درمانی کایسر (Kaiser)، یکی از بزرگترین گروههای خدمات مراقبت درمانی در ایالات متحده است که در پروژههای خود از فناوری بیم (BIM) بهره میگیرد. مصاحبه زیر با دزیره گانداپ دوپره (Desiree Gandrup-Dupre) مدیر اطلاعات تجاری و معاون مدیرعامل این شرکت، فرصتی است تا از نحوه پیادهسازی، مزیتها و عملکرد مدیریت پروژه به کمک فناوری بیم (BIM) از منظر کارفرمایان مطلع شویم.
حدود چهار سال پیش همکاری با دانشگاه کالیفرنیا–دیویس را برای تحقیق بر روی مدیریت پروژه با بهرهگیری از فناوری بیم (BIM) آغاز کردیم. هدف این بود تأثیر این فناوری را بر روی اجرای بهینهتر پروژهها و برنامهریزی آنها ارزیابی کنیم. در ابتدا، ما برروی الگو فضای اتاقها، مدیریت اداره و نگهداری ساختمان در برنامهریزی و طراحی، شناسایی تداخلات، برنامه زمانبندی و مدیریت منابع در طی پروسه ساخت تمرکز داشتیم. اما به سرعت دریافتیم که فرصتهای فوق العادهای برای مدیریت پروژه با بهره از فناوری بیم (BIM) در سرتاسر چرخه حیات یک ساختمان در اختیار داریم. مسلماً این فرصتها فقط محدود به مراحل برنامهریزی اولیه و فاز ساخت و اجرا نیست. در حال حاضر، شرکت کایسر در پروژههای خود از فناوری بیم (BIM) استفاده میکند. حتی در بسیاری از پروژههای کوچک مرمت و بازسازی نیز مدیریت پروژه با استفاده از این فناوری مدنظر قرار میگیرد. امروز فناوری بیم (BIM) برای ما به یک ابزار استاندارد ساخت تبدیل شده است. ما از این ابزار برای شناسایی تداخلات و بهینهسازی برنامه زمانبندی و همچنین در مدیریت اداره و نگهداری و بهرهبرداری استفاده میکنیم. این در حالی است که قصد داریم محدودیتها را کنار زده و با استفاده از اسکن لیزری و همچنین دسکتاپهای مبتنی بر سیستم فضایی ابری بیم (BIM) در فرایند طراحی و ساخت از چهارچوبهای معمول فراتر رویم.