واقعیت مجازی ابزار آموزشی تازه معلم‌ها

واقعیت مجازی به‌عنوان بخشی از برنامه آموزش مجازی در شرکت بین‌المللی آموزش مجازی یوداسیتی مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

به گزارش بیمانا شرکت آموزش مجازی یوداسیتی (Udacity) برنامه تازه‌ای را عرضه کرده است که در آن دانش‌آموزان می‌توانند با استفاده از فناوری واقعیت مجازی بسیاری از مهارت‌‌ها را آموخته و با فضاهای صنایع ساختمان‌سازی و هوا و فضا آشنا شوند.

به این ترتیب دانش‌آموزان به فضاهایی که پیش از این دسترسی سختی داشتند نه تنها آشنا شده بلکه تجربه‌ای دسته اول و مستقیم پیدا می‌کنند.

همچنین به گفته ویش ماکیجانی مدیرعامل شرکت بین‌المللی یوداسیتی تفاهم نامه همکاری مشترکی بین این شرکت و شرکت خدمات ربوتیک کاکا (KUKA) صورت گرفته است. به این ترتیب با استفاده از فناوری واقعیت مجازی، محیط آموزشی طراحی خواهد شد که اطلاعات دسته اولی را برای استفاده و کنترل روبات‌ها در فضاهای صنعتی در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهد.

پنج پروژه برگزیده با استفاده از مدلسازی اطلاعات ساختمان در سال 2017 میلادی

بیمانا: پروژه‌هایی که در ادامه معرفی می‌شوند نه تنها در مقام تئوری بلکه در مقام عمل نیز با استفاده از مدلسازی اطلاعات ساختمان، روش‌ها و نوآوری‌هایی خود را دربستر فناوری بیم به نمایش گذاشته‌‏اند. این فهرست نمونه‌ جذابی از کارنامه مدلسازی اطلاعات ساختمان و یا فناوری بیم (BIM) را در سال 2017 میلادی نشان می‌دهد. بی‌شک با گسترش مدلسازی اطلاعات ساختمان فهرست این پروژه‌ها در سال‌های آینده افزایش خواهد یافت.

آب‌بند اسلوسن راهگشا در صنعت ساخت‌وساز سوئد

منطقه تاریخی اسلوسن (Slussen) در قلب شهر استکهلم سوئد به مانند یک جزیره در میان منطقه خشکی قرار گرفته است. این دو با یک مجموعه از آب‌بندها به هم متصل شده‌اند. این مجموعه آب‌بندها از سال 1642 تا کنون چهار مرتبه بازسازی شده است. از زمان ساخت این مجموعه از ساختمان‌ها و آب‌بندها، مدت‌ها گذشته بود و دیگر وضعیت مناسبی نداشت. درنتیجه شهرداری استکهلم با هزینه‌ای معادل 2/1 میلیارد یورو تصمیم به تخریب و ساخت دوباره آنها گرفت.

طراحی این مجموعه توسط کارگاه بین‌المللی فوستر پارتنرز (Foster + Partners) در شهر لندن انجام گرفته است. در این طراحی نیازهای ساکنین برای زندگی بهتر در یک شهر مدرن مورد توجه ویژه قرار گرفته است. این نیازها شامل سالن‌های اجرای بیشتر، پیاده‌روهای عریض، فضاهای پیاده‌روی، فضای دوچرخه‌سواری، امکان حمل‌ونقل عمومی و همچنین تهیه آب آشامیدنی مناسب بوده است.

کلیه کارهای مدلسازی اطلاعات ساختمان در سوئد انجام شده است و شرکت اجراکننده آن تمامی جنبه‌های ارائه اطلاعات را تعیین کرده است. به‌‏نظر می‌رسد این بزرگترین پروژه‌ای است که تا کنون تمام اطلاعات را به‌صورت دیجیتالی در طول مرحله طراحی ارائه داده است. جالب آن است که در کل طول این پروژه هیچ‌گونه اطلاعاتی به‌صورت کاغذی تهیه نشده است.

از طرفی دیگر مدیریت داده‌های مدل اطلاعاتی مبتنی بر فضای ابری به نام BIMEye بود. با استفاده از این نرم‏‌افزار برنامه‌ریزی و مدیریت ساخت و روش اجرای پیچیده شمع‏‌گذاری فونداسیون آب‏‌بندها تهیه گشته است.

در طول این پروژه، در مجموع 3 هزار 600 عدد شمع فلزی تا عمق 70 متری جهت رسیدن به لایه سخت زمین در زیر سطح بستر دریا، کوبیده شده است. قابل توجه است که شمع‌‏های قدیمی پروژه به اندازه کافی در عمق زمین در زیر سطح بستر دریا فرو نرفته بودند تا به بستر سخت زمین برسند و این امر خود موجب ایجاد نشست و به وجود آمدن آسیب‌‏های جدی به سازه‌‏ها شده بود.

بیشاپزگیت لندن، دروازه‌ای به سمت مدلسازی چهاربعدی

برج تجاری 62 طبقه بیشاپزگیت در مرکز کلانشهر لندن قرار گرفته است و به بلندترین ساختمان در منطقه مالی و تجاری شهر لندن تبدیل خواهد گشت. با توجه به پیچیدگی‏‌های مختلف هندسی این برج، وجود سه طبقه زیرزمین‌ عمیق، 57 عدد آسانسور، فواصل مشترک پیچیده با ساختمان‌های موجود و فضای محدود دسترسی، اهمیت برنامه‌ریزی تدارکات، جایگاه مهم مسائل مربوط به ایمنی و سلامت، استفاده از "فناوری بیم" در انجام این پروژه ناگریز می‏‌نمود.

پیمانکار اصلی و همچنین شرکت مسئول تأمین و تدارکات برای بهره‌وری و ایمنی بیشتر، مدلسازی اطلاعات ساختمان را تا بعد چهارم و به شکل پیشرفت‌ه‏ای انجام دادند. همچنین در طول انجام این پروژه از انواع برنامه‌های کاربردی جهت انجام فرآیند "واقعیت مجازی" استفاده شده است.

اسکن لیزری پلی در مرکز اسکاتلند با جزئیات کامل

پل موسوم به "مسیر چهارم" در مرکز کشور اسکاتلند، دو شهر ادینبورگ و کوینزفری را به هم متصل می‌کند. اداره حمل‌ونقل کشور اسکاتلند برای اسکن لیزری این پل و تقاطع پس از آن موسوم به تقاطع کوینزفری هزینه‌‏ای برابر با 300 هزار پوند در نظر گرفته است.

برای انجام این پروژه پرچالش و پیچیده، بیشترین تعداد اسکن سه‌بعدی در جهان انجام شد. نتیجه کار شامل یک فضای ابری (Cloud) می‌‏باشد که اطلاعات دقیق 5/37 میلیارد از نقاط اسکن شده این گذرگاه در آن جمع‌آوری شده است.

گفتنی است اجرای این پروژه برعهده مرکز مستندسازی و تجسم سازی دیجیتالی (CDDV) بود و مدرسه هنر گلاسکو و همچنین نهاد فضاهای تاریخی کشور اسکاتلند در آن مشارکت داشتند.

ساخت برون‌سایتی با استفاده از مدلسازی اطلاعات ساختمان در شرق شهر لندن

روش ساخت برون‌سایتی و فناوری مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) در پروژه خانه‌سازی در شرق شهر لندن با یکدیگر تلفیق شدند. راهکاری که می‌تواند برای بهبود کیفیت ساخت دیگر مناطق مسکونی به کار رفته و فرآیند ساخت را با ایجاد کمترین مشکلات امکان بخشد. این راهکار زمان پروژه و نیز بودجه آن‏ را کاملاً مدیریت نموده و درنتیجه بیشتری بهره‏‌وری را به همراه دارد.

در این پروژه 130 خانه جدید جهت اجاره دادن و یا با مالکیت اشتراکی ساخته شده است. در نهایت 30 میلیون پوند برای این پروژه انبوه‌سازی بودجه صرف شده است. طبق سیاست‌های شهرداری لندن جهت حل بحران مسکن در این شهر ساخت‌وسازهای برون سایتی در این شهر شامل سیاست‌های تشویقی می‌شود.

همچنین فاز دوم این پروژه نیز آغاز شده است و در پایان سال 2018 میلادی تعداد 530 خانه جدید ساخته خواهد شد.

پروژه برگزیده با استفاده از فناوری بیم (BIM)

پروژه ساختمان ویکتوریا زیر نظر وزارت بهداشت کشور انگلستان در ماه اوت سال 2017 میلادی به اتمام رسید. این پروژه موفق شد جایزه بهترین پروژه مدلسازی اطلاعات ساختمان را در کشور انگلستان را از آن خود کند. گفتنی این جایزه را مؤسسه RICS همه ساله به پروژه‌های برگزیده عمرانی ارائه می‏‌کند. برای مدلسازی اطلاعات ساختمان در این پروژه از طبقه‌بندی B fit-out استفاده شده که به معنای مدلسازی اجزای سازه‏ای و غیر سازه‌‏ای می‏‌باشد.

در این ساختمان 11 طبقه، طبقه همکف با اتاق‌های بزرگی برای برگزاری جلسات تعبیه شده است. علاوه بر جلسات در این طبقه ارائه خدماتی به ارباب رجوع نیز انجام گرفته و در عین‏‌حال رستوران بزرگی نیز در این طبقه وجود دارد. طبقه هشتم این ساختمان شامل دفاتر بزرگ و فضاهای باز و مشترکی برای برگزاری جلسات است. دفاتر بزرگ‌تر در فضاهای استراحت در طبقه نهم طراحی شده‌اند. تجهیزات نصب شده در این ساختمان نزدیک به 5/12میلیون پوند هزینه دربر داشته است. به درخواست کارفرما و به‌خاطر سیاست‌های اجباری دولت "سطح دوم فناوری بیم (BIM)" در این پروژه به اجرا درآمده است.

استفاده از مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) و واقعیت مجازی، مجریان را قادر ساخته تا پروژه را در زمان مقرر و با بودجه مقرر تحویل دهند. پیمانکاران توانستند با استفاده از فناوری‌های فوق، نسبت به ارائه پروژه به ‌صورت مجازی برای کارفرمایان اقدام نمایند. از سوی دیگر این راهکار موجب شد تغییرات در مرحله ساخت‌وساز به حداقل خود کاهش یابد.

در پایان به‌نظر می‌رسد پیمانکاران فرعی به دلیل نداشتن تجربه کافی در استفاده از مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) با چالش مواجه بوده‌اند. اما نباید از نظر دور داشت که به مرور زمان و با توسعه استفاده از این فناوری و در طول پروژه پیمانکاران با این فناوری آشنایی بیشتری پیدا کرده و نسبت به مزیت‌های آن آگاهی کسب نمودند....

فناوری بیم (BIM) از دیدگاه قانونی

بیمانا: در واقع هر قرارداد به نوعی بازتاب توافق‌ تجاری بین دو گروه است. طبیعی است که نمی‌بایست که موارد قانونی قرارداد‏‏ها موارد تجاری پروژه را به‌صورت منفی تحت تأثیر قرار دهند. یک پروژه مبتنی بر فناوری بیم (BIM) هم از این قاعده مستثنی نیست. به‌عبارت دیگر فناوری بیم (BIM) از دیدگاه قانونی پرسش‌هایی را در مورد امکان نتیجه‏‌گیری مطلوب تجاری یک پروژه را مطرح می‌کند.

مدلسازی اطلاعات ساختمان با چه هدفی صورت می‏گیرد؟

اولین و شاید مهمترین پرسش حقوقی این است که کارفرما با استفاده از فناوری بیم (BIM) به دنبال دستیابی به چه هدفی است؟ پاسخ‌ها می‌تواند شامل یکی از دو مورد عنوان شده در زیر باشند:

• فناوری بیم (BIM) از جمله ابزارهای طراحی است؛

• فناوری بیم (BIM) از جمله ابزارهای مدیریت دارایی است؛

البته پاسخ می‌تواند چیزی بین این دو مورد مذکور برای سازگاری بیشتر با سطح دوم پیاده‌سازی فناوری بیم (BIM) باشد. البته جز این موارد، سئوالات تازه‌ دیگری نیز درباره پروژه‌هایی که از فناوری بیم (BIM) سود می‌‏برند، مطرح می‌شوند. از جمله دیگر این سوالات می‏‌تواند به چند مورد فوق اشاره نمود. اینکه استراتژی به‌کارگیری این فناوری در پروژه چیست؟ یا اینکه همبستگی پروژه‌های دارای چندین قرارداد چگونه حفظ می‌شود؟ و در نهایت مسائل حقوقی و ریسک میزبانی فضای ابری (Cloud hosting) چگونه تعیین می‌شود؟

گفتنی است منظور از میزبانی فضای ابری، میزبانی سرورهای مجازی است که اجازه می‌دهد شرکت و یا موسسه‌ای خریداری کننده این سرویس‌‏ها از خرید و نگهداری سرورهای حقیقی بی‌نیاز شود.

فرمت استاندارد قراردادها

پروتکل‌های فناوری بیم (BIM) باید بازتاب دهنده استراتژی‌های تأمین و تدارکات و همچنین شکل صحیح قراردادها باشند. البته در کشور ایالات متحده آمریکا پیش‌نویسی از قراردادهای مناسب برای پروژه‌هایی که با استفاده از فناوری بیم (BIM) کار می‌‏شوند توسط انجمن صنعتی ساخت‌وسازها تهیه شده است. گرچه در این فرمت نیز تناقض‌گویی‌هایی وجود دارد اما از آن در بیشتر قراردادها به‌عنوان مرجع اصلی استفاده می‌شود. گاه نیز کارفرمایان ترجیح می‌دهند پیش‌نویس‌های مورد وثوق خود را در قراردادها استفاده کنند.

از آنجا که ساخت‌وسازها بر اساس استانداردهای مختلفی انجام می‌شود بنابراین می‏‌بایست پیش‌نویس‌های قراردادی با اهداف بکارگیری فناوری بیم (BIM) از ابتدا یعنی از قسمت طراحی تا گام‌های پایانی آن یعنی مراحل ساخت و بهره‌برداری را پوشش دهند. این هدف در فرمت جدید پیش‌نویس‌های قراردادهایی که از فناوری بیم (BIM) سود می‏‌برند، توسط موسسه JCT لحاظ شده است و در بسیاری از قراردادهای جدید این فرمت پیش‌نویس مورد استفاده قرار می‌گیرد.

"بنابراین می‏‌بایست پیش‌نویس‌های قراردادی با اهداف بکارگیری فناوری بیم (BIM) از ابتدا یعنی از قسمت طراحی تا گام‌های پایانی آن یعنی مراحل ساخت و بهره‌برداری را پوشش دهند."

در قراردادهای پروژه‌های بیم (BIM) وظایف جدیدی نیز مطرح می‌‏شود. مثلاً مدیریت اطلاعات و وظیفه هماهنگی در فناوری بیم (BIM) باید در این قراردادها لحاظ گردند. البته این موضوع پرسش‌های جدیدی را نیز برمی‌انگیزد. ازجمله این پرسشها اینکه آیا این وظایف باید به‌صورت مستقل تعریف و اختصاص یابند و یا به‌عنوان وظایف یکی از اعضای تیم فعلی تعریف شوند؟

البته مواردی که در بالا ذکر شدند موانعی در راه استفاده از فناوری بیم (BIM) برای شرکت‌ها ایجاد نمی‌کند. اما پاسخ‌ها و راهکارهای قانونی برای تسهیل استفاده از فناوری بیم (BIM) به پذیرش و ارائه موفق پروژه در بستر این سامانه یاری می‌رساند. از آنجا که این فناوری در ایران نیز در برخی از پروژه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و بی‌شک در آینده نزدیک مورد استفاده بیشتری قرار خواهد گرفت، شایسته‌ است با همکاری حقوقدانان و جامعه مهندسی کشور بسترهای حقوقی قراردادهای ساخت‌وساز با استفاده از فناوری بیم (BIM) مورد بحث و تبادل نظر قرار گیرد.