استفان جونز (Stephan Jones) مدیر بخش MEP (مهندسی مکانیک، برق و تأسیسات) شرکت تریمبل (Trimble) این سئوال را مطرح میکند که چگونه پیشگامان فناوری بیم (BIM) میتوانند در تفهیم مسائل کاری به دیگر شرکتهای بدبین به این فناوری، ارائه طریق نمایند. جونز عنوان میکند که «جای تعجب نخواهد بود اگر راهحل کلیدی را در مشارکت و همکاری بدانیم و نه در نخبهگرایی.»
به گزارش بیمانا آخرین مهلت دولت بریتانیا برای بکارگیری “سطح دوم فناوری بیم (BIM) ” به سر آمده است و شرکتهای ساختمانسازی به سرعت به دو بخش اصلی تقسیم شدهاند؛ بخش اول آنهایی هستند که فناوری بیم (BIM) را بکار میگیرند و بخش دوم آنهایی هستند که اصولاً نسبت به این فناوری بیتوجه هستند.
از سوی دیگر شرکتهایی که عضو گروه اول هستند و از فناوری بیم (BIM) استفاده میکنند را نیز میتوان به دو بخش فرعیتر تقسیم نمود؛ بخش اول آن بخشی است که به سطح استانداردهای لازم برای ارائه این فناوری دست یافتهاند و بخش دوم آن بخشی است که هنوز به این سطح لازم از استانداردها دست پیدا نکردهاند و در این راستا با مشکلات پیش روی خود دست و پنجه نرم میکنند. احتمالاً برای بخش اخیر از شرکتها، پرسشهای زیادی درباره علل و منطق انجام این کارهای اضافی و تغییر در شیوه انجام کار سنتی به وجود آمده است.اما در رابطه با آن بخش از شرکتها که اصولاً به فناوری بیم (BIM) اعتقادی نداشته و از آن استفاده نمیکنند، میتوان سئوالاتی مطرح نمود. هرچند که بیاعتنایی و ضدیت با فنآوری بسیار آسان است اما آیا میتوان استدلالهای این بخش از شرکتها را کلاً غیر منطقی و ناعادلانه دانست؟ واقعاً دلایل عدم رضایت آنها از این فناوری چیست؟ آیا بهتر نیست که دست از این همه بحث و جدل در رابطه با این فناوری برداریم و چالشها و نقطه نظرات منطقی این بخش از شرکتها را با دقت شنوا باشیم؟
سئوال نخست این است که آیا فناوری بیم (BIM) برای همگی شرکتها به یک اندازه میتواند مفید واقع شود؟
سوال دوم آن است که آیا دولت و ارائهدهندگان این فناوری به شکل درست و قابل قبولی در رفع نقاط ضعف آن کوشیدهاند؟
“کارگروه اصلی” که اجرای سامانه فناوری بیم (BIM) در کشور انگلستان را برعهده دارد، کارهای ارزشمندی جهت تولید استانداردهای مختلف فناوری بیم (BIM) از جمله استاندارد “PAS” انجام دادهاند. در این راستا کارگروه مذکور حتی مدتی را در یک منطقه خالی از سکنه سپری کردند. این به آن خاطر بود که از مزایای گرفتن “مجوز معاملات” از دولت بریتانیا برخوردار شوند. هر چند طرفداران فناوری بیم (BIM) موفق نشدند تا مخاطبین بیشتری برای درک و پذیرش مزایای این فناوری جذب کنند، اما عقاید دوگانه بین متخصصین فنی نرمافزارهای ساختوساز و دیگر بهاصطلاح “کارشناسان امور”، به بحث و مجادله گذاشته شد.
فراتر از استانداردهای “PAS” که کارشناسان امر آنها را کاملاً معتبر میدانند، “راهحلهای نرمافزاری” نیز وجود دارد. گفتنی است که بخشی از نرمافزارها ذاتاً در حوزه کاربری فناوری بیم (BIM) قرار داشته و کاربران خود را بر اساس کیفیت اطلاعات ارائه شده به سمت تعریف و توصیف یک “مدل کاری” هدایت میکنند. اما دسته دیگر از نرمافزارها نیز بخاطر استفاده از فایلهایی با فرمت COBie، الزامات ویژه کاربری سطح دوم فناوری بیم (BIM) در بریتانیا را مورد توجه قرار میدهند. روشهای پیادهسازی این دو دسته نرمافزاری منحصر به فرد نبوده و لزوماً هم از یکدیگر پشتیبانی نمیکنند. از سوی دیگر آنچه که عرضهکنندگان این نرمافزارها بیان میدارند ممکن است موجب ابهام در یافتن یک راهحل نرمافزاری صحیح شده و درنتیجه ذهن کاربران را دچار آشفتگی کند. اما نکته جالب آنست که حتی زمانی که از بهترین روشها هم استفاده شود، اغلب سهلانگاریهایی در فرآیند “هماهنگسازی” و “ارائه دسترسیها” رخ میدهد.
برای ارائه هرچه بهتر کلیه تعهدات مربوط به فناوری بیم (BIM) لازم است تمامی ریزهکاریها از جمله مسائل مربوط به زمان، چرایی و چگونگی انجام فعالیتها و تعهدات مربوط به حفظ انضباط کاری مورد توجه خاص قرار گیرد. در غیر این صورت مزایای این فرآیند ارزشمند، با اشتباه حتی یکی از دستاندرکاران معمولی پروژه میتواند کمرنگ شود. همچنین میتوان اینگونه بیان داشت که پیمانکاران میبایست مزایای استفاده از فناوری بیم (BIM) را چه در انجام تعهدات خود و چه در فرآیند سرمایهگذاری احساس کنند.
در گفتگو با یکی از پیمانکاران اصلی MEP در کشور آمریکا مشخص شد که اجرای مناسب قرارداد تنها با یک همکاری مناسب محقق میشود.
یک قرارداد خوب میبایست شامل بندهای مربوط به “مجازات” در صورت کوتاهی در ارائه اطلاعات صحیح، با کیفیت و به موقع باشد. از آن رو که کلیه موارد مذکور در واقع همگی از جمله اصول اساسی در فناوری BIM هستند، لذا تنها با حفظ این اصول است که میتوان به ارائه یک پروژه با کیفیت مطلوب امید داشت.
از دیگر موارد قابل توجه در بکارگیری این فرآیند میتوان به پرداخت هزینههای بکارگیری این فنآوری اشاره نمود. پرواضح است که این هزینه تنها محدود به خرید چند بسته نرمافزاری جدید نیست. بلکه این نرمافزارها هر یک به نرمافزارهای راهبردی دیگری ارتباط داشته و هرکدام از آنها نیازمند تغییر در شیوههای کاری، آموزشهای خاص، مهندسانی با توانمندیهای بالا و در سطوح مختلف کاری هستند.
تمامی موارد ذکر شده اخیر، منجر به صرف هزینههایی قابلتوجه در کار میگردد که نگاه سنتی به این فناوری را دچار تردید میکند. البته هنگامی که تعهدات فناوری بیم (BIM) در پروژههای بعدی نیز تکرار شوند، صرف هزینههای فوق منطقیتر و دارای توجیه بیشتر میشوند. فرای تمامی مطالب بیان شده باید اذعان کرد که اجرای کامل تعهدات فناوری بیم (BIM) برای پیمانکاران حتی با رده متوسط هم بسیار دشوار است. در چنین شرایطی میتوان از راهکار برونسپاری تعهدات مربوط به فناوری بیم (BIM) بهعنوان یک راه حل مناسب نام برد.
بیتردید تلاشهایی که متخصصان این فناوری در آینده کاری خود انجام خواهند داد، اهمیت بسیار زیادی دارد. میبایست آنچه را که برای انجام این فرآیند کاری لازم است را پیادهسازی و سپس خلاصهسازی کرد. در مرحله بعد میبایست چگونگی انجام کار برای دیگران به شکل مناسبی تشریح شود. از سوی دیگر میبایست از سرمایهگذاری در انجام فرآیند فوق نیز، حمایت لازم به عمل آید.
تهیه شده توسط:شیدا محمودی
بیمانا: بازی کامپیوتری BeIMCraft بر اساس ساختار بازی دیگری به نام Minecraft در دانشگاه اولستر (Ulster) ساختهشده است. این بازی برای آموزش به دانشآموزان دبستانی در اسکاتلند استفاده خواهد شد و موارد آموزشی آن درباره ویژگیهای اصلی بخش ساختوساز بوده تا به نوجوانان در فهم بهتر محیط این صنعت کمک کند.
در این بازی کامپیوتری، که از پشتیبانی قابلتوجه شرکت ساختمانی مورگان سیندال (Morgan Sindall) نیز برخوردار شده است، نقش فناوریهای جدید صنعت ساختوساز برجسته شده است.
نوجوانان در این بازی با مشاهده مسائل مربوط به برنامهریزی، خطرهای مربوط به ایمنی و سلامت، ویژگیهای سازه، پایداری و هزینههای ساخت در دنیای سهبعدی آشنا میشوند.
پشتیبانی مالی شرکت ساختمانی مورگان سیندال شامل بسته مالی ۱۲ ماههای است که حقوق انحصاری استفاده از منافع این بازی در اسکاتلند را در اختیار شرکت مورگان سیندال قرار میدهد.
دیوید کامیسکی (David Comiskey) یکی از مسئولان ارشد دانشگاه اولستر با اشاره به اهمیت نقش این بازی برای آموزش ساختوساز به دانشآموزان از سنین پایین گفت: «در ماههای گذشته با همکاری شرکت ساختمانی مورگان سیندال توانستیم این بازی را در چهار مدرسه اسکاتلند معرفی کرده و برای معرفی بیشتر آن در آینده برنامهریزی کنیم. از آنجایی که اقتصاد “صنعت ساختوساز” در حال توسعه است، جذب استعدادهای جوان برای پیشبرد و توسعه آتی بخش ساختوساز ضرورت دارد.»
فیلیپ گریفیتز (Philip Griffiths) مدیر مدرسه معماری و طراحی محیطی شهر بلفاست نیز در مورد این بازی گفت: «چنین ابتکاری حاکی از مسئولیت مدنی دانشگاه اولستر است و فهرست مشارکتهای اجتماعی این دانشگاه را گسترش خواهد داد. دیدگاه دانشگاه آن است که مشارکت در جامعه و پشت سر گذاشتن موانع آموزشی برای وسعت بخشیدن به انگیزههای جوانان، نقش محوری در برنامه جدید راهبردی دانشگاه اولستر دارد.» بازی BeIMCraft با ویژگیهای فناوری بیم (BIM) کاملاً مطابقت دارد. بهتازگی متخصصان دانشگاه اولستر به مجمع سران اروپایی فناوری بیم (BIM) در بارسلونا دعوت شدند تا این بازی خلاقانه را به متخصصین این رشته معرفی کنند.
استوارت پارکر (Stuart Parker) مدیرعامل شرکت ساختمانی مورگان سیندال در اسکاتلند گفت: «ما همواره در جستجوی روشهای جدید و خلاقانه برای تشویق دانشآموزان به توسعه “مهارتها” و “درک فرآیند ساختوساز” هستیم. ما باید بهعنوان یکی از پیمانکاران اصلی، نقش خود را در جذب نسل آینده به “صنعت ساختوساز” ایفاء کنیم. در این راستا بازی BeIMCraft نقش قابل توجهی دارد چراکه محیطی جذاب برای هزاران نوجوان ایجاد میکند تا با مفاهیم اصلی این صنعت آشنا شوند. ما اطمینان داریم این بازی در مدارس ما کارنامه بسیار موفقی خواهد داشت.»
تهیه شده توسط:صابر صادقی
بیمانا: هر مرحله از پروژه نیازمند میزان اطلاعات مناسب است. بدین دلیل بدیهی است عدم آگاهی دقیق از آن، به مزایای برخورداری از مدل فناوری بیم (BIM) لطمه خواهد زد. به گفته دانکن رید (Duncan Reed) مدیر فرآیند دیجیتالی ساخت در شرکت تریمبل (Trimble): «از جمله مزایای استفاده از سامانه فناوری بیم (BIM)، همکاریهای سریعتر، دقیقتر و شفافیت بین بخشی بیشتر، بین همه افراد دستاندرکار پروژه است. بدین معنی که همه اعضاء از میزان اطلاعات لازم در هر مرحله از پروژه آگاه هستند. چراکه هم اطلاعات بسیار کم و ناکافی و هم اطلاعات بیشازحد و اضافی، موجب عدم کارآمدی مدیریت و اختلال در روند پیشرفت پروژه میشود. اینجا است که اهمیت اصطلاح “سطح تعریف” بهخوبی روشن میشود.»
گفتنی است که اصطلاح “سطح تعریف (LOD)” در استانداردهای PAS 1192-2:2013 هم به “سطح جزئیات مدل” و هم به “سطح جزئیات اطلاعات” دلالت دارد. این مسئله ممکن است باعث خطا و گمراهی شود. اصطلاح “سطح جزئیات مدل” به مفاهیم گرافیکی مدلها و اصطلاح “سطح اطلاعات مدل” به مفاهیم غیر گرافیکی مدلها در هر یک از مراحل مشخص پروژه اطلاق میشود. اما اصطلاح سطح تعریف هم به میزان جزئیات گرافیکی و هم به میزان جزئیات غیر گرافیکی دلالت دارد. این مفهوم در مراحل مختلف پروژه ممکن است لازم شود و درک درست از مفهوم و منظور آن بسیار ضروری است.
تفاوتی اساسی
معنای کاربردی اصطلاح “سطح تعریف” در میان جمعیت معماران آمریکا کاملاً متفاوت است. مفهوم سطح تعریف اساساً به جزئیات گرافیکی مدل میپردازد. درنتیجه بیشتر به “سطح توسعه” دلالت دارد و بسیاری از سازمانهای بریتانیایی نیز قبل از انتشار استاندارد PAS 1192-2:2013 از مفهوم آمریکایی این اصطلاح استفاده میکردند. این خود احتمال خطای بالقوه را در کاربرد این مفهوم بالا میبرد. اما حالا بهراحتی میتوان فهمید که در یک پروژه مفهوم بریتانیایی این اصطلاح استفاده میشود و یا اینکه مفهوم آمریکایی بهکاررفته شده است.
اصطلاح “سطح تعریف” با نقشه دیجیتالی که توسط گروه بریتانیایی اجرای فناوری بیم (BIM Task) تعریف شده، در یک راستا قرار دارند. در نقشه راه این گروه، پروژههای صنعتی از هشت مرحله (از مرحله صفر تا مرحله هفت) شامل شده که تمامی اطلاعات لازم در سراسر چرخه حیات یک ساختمان را، در بر میگیرد. در این نقشه راه از مرحله طراحی تا ساخت و در ادامه تا مرحله برنامه اجرایی را پیشبینی شده است. اما در سیستم آمریکایی مراحل توسعه مدل با جزئیات گرافیکی کامل از سطح تعریف ۱۰۰ تا ۵۰۰، ارائه میشود.
لازم به ذکر است شرکت ان.اس.بی (NBS BIM Toolkit) راهنماییهای مفیدی بهصورت رایگان تدارک دیده است. در این راهنما اطلاعاتی مبنی بر جزئیات هر سطح از مدل فناوری بیم (BIM) و سطح اطلاعات المانهای هر مرحله از آن برای همه اعضای تیم درگیر شده در پروژهها، فراهمشده است. همچنین طرح کاری انجمن سلطنتی معماران بریتانیا (RIBA) راهنمای هشت مرحلهای مشابهی را ایجاد کرده و اطلاعات لازم برای هر مرحله را میدهد.
برای مشاهده جدول به سایت تخصصی بیمانا رجوع نمایید.
مدیریت انتظارات در مدل فناوری بیم (BIM)
هر زمان که شرکتی با استفاده از مدل فناوری بیم (BIM) پروژهای را آغاز میکند، لازم است سطحی از اطلاعات برای پروژه تهیه شود. ارائه اطلاعات، چه بیشتر و چه کمتر از حد موردنیاز توسط هریک از گروههای دستاندرکار پروژه باعث تضعیف مبانی مدلسازی اطلاعات ساختمان میشود. دانستن نکته مذکور برای بهرهوری هرچه بیشتر ضروری است چراکه در غیر این صورت ممکن است نکات کوچکتر مفاهیم فناوری بیم (BIM) درک نشده، رها شوند.
در جدول بالا نکات مورد توجه هر مرحله کار در پروژه بر اساس مدل فناوری بیم (BIM) شرح دادهشده است. همچنین نرمافزارهای موردنیاز در هر مرحله کاری، برای ساخت و تحویل یک ستون بتنی نیز، معرفی گشتهاند.
مهمترین عامل در مراحل اولیه پروژه، تجزیه و تحلیل ساختاری است. در مرحله سوم اندازه اجزای ساختمانی باید تعیین شوند گرچه محل دقیق آنها در این مرحله هنوز مشخص نشده است. این کار یعنی تعیین دقیق محل اجزای ساختمانی، بههمراه ویژگیهای فیزیکی و اجرایی آن در مرحله چهارم پروژه انجام میشود. چراکه مشکلات ساخت و هماهنگی باید در این مرحله رفع شود. در مرحله پنجم پروژه “سطح تعریف” مدل باید تکمیل شود. در این مرحله نقشههای لازم جهت ساخت ستون پیشساخته بههمراه اندازه و هندسه دقیق اجزای ساختمانی تهیه و تولید میشوند. همچنین جزئیاتی لازم همانند اطلاعات جاسازیها، اتصالدهندهها و ساخت آرماتورها مستقیماً از مدل فناوری بیم (BIM) استخراج میشود.
گروه دستاندرکار پروژه با پذیرش این رویکرد مرحلهبندی شده، میتوانند منابع بسیار ارزشمند و دقیقی را ارائه کنند. ازجمله این اطلاعات، منابعی جهت توسعه طراحی، استفاده و به اشتراکگذاری فرآیندهای جمعی و همچنین هماهنگسازی اطلاعات دیجیتالی در مقیاس زمانی بسیار کمتر است. در مقابل، تعیین جزئیات آرماتورهای لازم برای ستونهای بتنی در مرحله دوم پروژه کاری بیهوده است چراکه در این مرحله هنوز در مورد شیوه قالببندی تصمیمی گرفته نشده است و ممکن است درنهایت برنامه تغییر کند و در مرحله سوم بهجای ستون بتنی از ستون فولادی، استفاده شود.
درنهایت باید عنوان کرد که ارائه اطلاعات بیشازحد در مراحل خیلی ابتدایی پروژه کار سادهای است. اما گروه دستاندرکار پروژه باید از همان ابتدای کار جهت بهرهوری مؤثرتر از مدل فناوری بیم (BIM) اطلاعات مهم و زمان مورد نیاز به این اطلاعات را در طول چرخه حیات پروژه، تعیین کنند. درواقع این یکی از شرایط اساسی طرح اجرایی پروژه مدلسازی اطلاعات ساختمان است. در این طرح سطح تعریف صحیح مدل بر مبنای عمر پروژه از ابتدای کار پذیرفته و ثبت میشود تا تمامی دستاندرکاران پروژه بدانند چه مواردی را باید در پایان هر مرحله تحویل دهند.
استفاده از نرمافزارهایی که توانایی ارائه مدل در یک سطح تعریف مشخص را دارند، از اهمیت زیادی برخوردار است. مجموعه نرمافزارهای تکلا (Tekla) از شرکت تریمبل در طول این مراحل هشتگانه برنامهریزی دیجیتالی، فرایند این کار را پشتیبانی نموده و با شفافیت بالا و نیز با وضوح عالی، عدم نیاز به دوبارهکاریها و حذف موارد بیهوده از فرایند ساخت را، برای همه اعضای پروژه به ارمغان میآورد.
تهیه شده توسط:مهرداد یاوری
بیمانا: دو شرکت تریمبل (Trimble) و گنسلر (Gensler) قصد دارند با استفاده از فناوری هولولنز شرکت مایکروسافت (Microsoft HoloLens) همکاری فیمابین را گسترش داده و طراحیهای نوآورانهای را، تجربه کنند.
فناوری واقعیت ترکیبی
فناوری هولولنز شرکت مایکروسافت، یک دستگاه تصویرساز سهبعدی است که برای نرم افزارهای واقعیت ترکیبی، استفاده میشود. شرکت تریمبل به همراه شرکت معتبر و جهانی معماری گنسلر درحال کاوش بر روی شیوههای تعامل انسان، معماری و کامپیوتر بوده و در این راه از فنآوریهای واقعیت ترکیبی (Mixed Reality) و ازجمله آنها هولولنز بهره میبرد.
با استفاده از واقعیت ترکیبی، ساختار اولیه فضایی ساخته میشود که گروه طراحی می تواند ضمن بازبینی مدلهای سهبعدی، جنبههایی پیشتر پنهان ساختمان را نیز، بررسی کنند.
به گفته شرکت تریمبل، فناوری ارتباطات با فراهم کردن مسیری طبیعی و درعینحال مبتکرانه برای استفاده از دادههای پیچیده، توانسته است هماهنگی و تعامل پروژه و اعضای ذینفع را، از راه دور بهبود دهد. این موضوع میتواند ارتباط بین گروه اجرایی را بهبود داده و به تفسیر دادهها و همکاری بین اعضاء در مرحله طراحی و پیش از ساخت پروژه، یاری رساند.
آلن روبلز (Alan Robles)، معاونت طراحی در شرکت گنسلر در مورد تأثیر واقعیت ترکیبی، اظهار می دارد: «واقعیت ترکیبی در عمل، فرصت بدیعی را برای معماری و طراحی شهری فراهم ساخته و به موازات آن، تقریباً در همه جنبههای طراحی تأثیرگذار است.»
وی افزود: «واقعیت ترکیبی، نشانگر تحولات آتی در ساخت، رشد و ارتباط طراحی و محصول، در قلمرو معماری می باشد.»
تهیه شده توسط:بشیر اصغری
بیمانا: شورای منطقه کنت انگلستان، مبلغ ۳.۵ میلیون پوند در اختیار یکی از مدارس ابتدایی این منطقه برای ایجاد سامانه BIM، قرار دارد. نتیجه آن تجربههای ارزشمندی بود که در راستای ایجاد هماهنگی بین خدمات ساختمانی، کاهش هزینههای مواد اولیه و ایجاد بستر مشترک میان دادهها، به دست آمد.
مدرسه ابتدایی هالبوروگ لیکز Holborough Lakes Primary School
کارفرما: شورای بخش کنت در انگلستان
پیمانکار اصلی: شرکت ساختمانی باکسال (Baxall Construction)
در مناقصه اصلی شورای منطقه کنت، مجموعهای از درخواستها ذکر شده بود که در بستر BIM به آنها پاسخ داده میشد. مجموعه اطلاعات مورد درخواست کارفرما، با این هدف طراحی شده بود که روزی از این اطلاعات با استفاده از BIM، برای اداره و نگهداری[۱] ساختمان بهرهبرداری شود.
در ابتدا توافقاتی در مورد استاندارها و تفاهمنامههای BIM و فرمتهای نرمافزاری، صورت گرفت. بر این اساس تیمهای اصلی طراحی، مهندس معمار پروژه (مککورمک یانگ[۲])، کارفرمای اصلی شرکت ساختمانی باکسال و شرکت مهندسی مشاور طراحی کرافتان[۳] به اتفاق مدلهای سهبعدی را در نرم افزار رویت (Revit) بههمراه اطلاعات و بر اساس استانداردهای سطح سوم انجمن سلطنتی معماران بریتانیا (RIBA[4])، تهیه کردند.
بستر مشترک دادهها یا [۵] برای این پروژه تنظیم نشده بود؛ بهجای آن آخرین نسخه مدلهای انفرادی، به اشتراک گذاشته میشد. اینکار به صورت هفتگی به وسیله ایمیل و یا وبسایت Drop Box، انجام میگرفت و سپس در نرمافزار Navisworks این مدلها به هم وصل میشدند.
کریس داربی[۶]، معاونت بخش مهندسی برق شرکت کرافتان در این زمینه میگوید:”برای اجرای پروژه عملیات فرمولبندی کمی صورت گرفت؛ دلیل آن بیشتر بهدلیل بیتجربگی شرکت باکسال در زمینه BIM بود. درس اساسی که آموختیم لزوم تنظیم بستر مشترک دادهها (CDE) برای بهبود مشارکت، از آغاز کار بود. پس از آن بود که پیمانکار از نرمافزارUnion Square برای توسعه بستر مشترک دادهها استفاده کرد.
شرکت کرافتان با استفاده از سامانه BIM توانست تأسیسات روکار به کار رفته در سقف سازه را، به صورت دقیق مدلسازی کند. کریس داربی به نقش مهم BIM در هماهنگی سیستمهای مختلف تأسیساتی اشاره کرد. به گونهای که پیمانکار تأسیسات مکانیکی و الکترونیکی قادر خواهد بود بجای اتکا به نقشههای دو بعدی، بر اساس مدل تفصیلی کارفرمای پروژه (شرکت کرافتان)، سیستمها را در موقعیت مناسب، نصب کند. این درحالی است که این تأسیسات قبلاً در مدل اولیه BIM طراحی نشده بودند. این موضوع تعداد تلاقیها و برخوردهای سیستمهای مختلف تأسیساتی را با خودشان و همچنین با سازههای فلزی به شکل قابل توجهی کاهش میدهد. حدود ۶۰ درصد سقفها، به شکل روباز کار شده است و این امر جرم حرارتی سازه را افزایش داده و اجازه میدهد دسترسی به کانالها، مجاری، سینیهای کابل و دیگر تأسیسات از داخل کلاسهای درس، امکانپذیر باشد. با استفاده از BIM شرکت کرافتان میتواند ظاهر منظم و متحدالشکلی برای تمامی این تأسیسات طراحی کند.
صرفه جویی زمان در مدل سازی
به گفته داربی استفاده از نرمافزار رویت نسبت به CAD دوبعدی، موجب صرفهجویی در وقت به میزان چندین روز شده است. «مدرسه به گونهای طراحی شده که تقریباً تمامی کلاسهای درس همسان، باشند. استفاده از نرم افزارهای خانواده رویت این کاربرد را داشته است که از مدلهای قطعات، لوازم و اتصالات استاندارد، بتوان استفاده کرد؛ در نتیجه مدلسازی یک کلاس تبعاً به معنی مدلسازی همه کلاسها است.»
به هر حال شرکت کرافتان به دلیل کمبود مدلها در سامانه BIM، مجبور به ساختن تعدادی از اشیاء همچون پریزها و کیاستونها[۷] و تجهیزات کوچک شد. البته به گفته داربی میتوان بسیاری از ریزاشیاء را از مدلسازی حذف کرد که این خود منجر به کاهش هزینه در مدلسازی میشود.
در رویکردی کاملاً متفاوت برخی از شرکتها ترجیح میدهند تمام جزئیات گرافیکی قطعات در BIM را مدلسازی کنند که این کار حتی در مورد لوگوی شرکت سازنده نیز صورت میپذیرد. این کار موجب حجیم شدن مدل و سختی کار با آن میشود.
داربی در این زمینه گفت: «نیازی به شبیهسازی یک مدل با تمام جزئیات وجود ندارد. چنین کاری در فرآیند طراحی و نیز وقتی مدل کاملتر شود، موجب کندی کار خواهد شد. یکی از دلایلی که ما علاقمند بکارگیری بستر مشترک دادهها CDE بودیم وقت کمی بود که برای بارگذاری آن در ایمیل و یا سایت Drop Box، صرف میکردیم.»
یکی از کارهای خلاقانه شرکت باکسل وارد کردن نرمافزار Vico Office به سامانه BIM بود. با اینکار امکان ارزیابی و سفارش کالایی همچون لوله و اتصالات و پنلهای گچی پیشساخته فراهم میشد و به کاهش هزینهها و مواد زائد، کمک میکرد.
داربی در این زمینه گفت: «محاسبه پیشرفت کار زمانی موثرتر خواهد بود که نیازهای برنامه اجرایی BIM، برآورده شود. نرمافزار Vico Office به عناصری در مدل نیاز دارند که باید به شیوه خاصی ساخته شوند تا محاسبه پیشرفت کار به صورت خودکار انجام شود. برای مثلاً در دیوار، مجموعهای از آجرها، بلوکها، عایقکاری و غیره باید ملحوظ شود.»
به گفته داربی مهندس معمار پروژه مدرسه هالبوروگ تنها دیوارهای یکپارچه را مدلسازی کرده بود و این کار شرکت باکسل را مجبور کرد بسیاری از ویژگیها و دادههای ورودی را به صورت دستی و بدون کمک از نرمافزار وارد کند.
خوشبختانه به کمک BIM مدرسه در موعد مقرر و با صرف همان بودجه تخصیص یافته در پایان تابستان به اتمام رسید. البته دادههای [COBie[8 از قلم افتاده همچون تجهیزات کلیدی، مشعلها و موتورخانه متعاقباً به شورای منطقه کنت، عرضه خواهد شد. اما مشخص نیست که آیا “مدیریت تعمیر و نگهداری[۹]” این شورا قابلیت استفاده از این دادهها را در حال حاضر دارد یا خیر.
داربی در پایان گفت: «بیشتر کارفرمایان تمایل دارند در محیط BIM کار کنند. آنها میدانند چه اطلاعاتی را میخواهند اما لزوماً نمیدانند چه استفادهای از این دادهها میتوانند بکنند.»
[۱] Operated and maintained
[۲] Hazle McCormack Young
[۳] Croftan Design
[۴] Royal Institute of British Architects
[۵] Common Data Environment
یک منبع منفرد اطلاعات که جهت جمعآوری، مدیریت و انتشار اسناد، مدلهای گرافیکی و غیر گرافیکی برای همه گروههای پروژه استفاده میشود (یعنی همه اطلاعات پروژه چه در BIM یا هر محیط مرسوم دیگری، مدل شده باشد).
[۶] Chris Darby
[۷] رابط بین شبکه و کابل شبکه و در نهایت رایانه است.
[۸] Construction Operation Building Information Exchange
[۹] Facilities Management
تهیه شده توسط:مهرداد یاوری