بیمانا: ساختمان بسیار مدرن و پیشرفته دِوون با وسعتی برابر ۳ هزار مترمربع در پارک علم و فناوری اکستر (Exeter) در کشور انگلستان واقع شده است. این ساختمان یک “ابرکامپیوتر” به ارزش ۹۷ میلیون پوند با وزنی معادل ۱۴۰ تن را در خود جای داده است. این ابرکامپیوتر می تواند در هر ثانیه ۱۶ هزار تریلیون محاسبه را انجام دهد که بخشی از تلاشی است که برای درک بهتر تغییرات اقلیمی محیط پیرامونی ما انجام گرفته شده است.
در همسایگی این “ابرکامپیوتر” جمعی از برجسته‌ترین و شایسته‌ترین دانشمندان دنیا در ساختمانی شش ضلعی گردهم آمده‌اند. برای ساخت آن از مدارهای کامپیوتری و چراغ‌های نئون فیروزه‌ای رنگ فیلم علمی و تخیلی ترون (Tron) الهام گرفته شده است.
ماهیت مدرن پروژه
ماهیت “فوق مدرن” این ساختمان موجب شده تا به‌منظور تأمین ضوابط “سطح دوم فناوری بیم (BIM)” برای این پروژه، از آخرین استاندارد ۱۱۹۲-PAS و نیز مجموعه استانداردهای BS استفاده شود. کلیه مراحل انجام “فرآیند فناوری بیم (BIM)” از سطح سوم “برنامه اجرایی انجمن سلطنتی معماران بریتانیا (RIBA)” تا آخرین مراحل تکمیل، توسط مدیران اطلاعاتی و هماهنگ‌کننده‌های اصلی فناوری بیم (BIM) هدایت شده است.
مدت زمان زیادی صرف توسعه مجموعه قوانین در نرم‌افزار سالیبری (Solibri) شد. به این ترتیب فرآیند شناسایی تداخلات (Clash) توسط مهندسین معمار پروژه برای مدل‌های معماری، سازه و تأسیسات مکانیکی و الکتریکی بهینه‌سازی شود. کلیه “خطاهای هماهنگی” بر روی سرور آنلاین “BIM Collab” منتقل شد که این اقدام کارآیی استفاده از “گزارش تداخلات” را بالا برد. به این شکل که اعضای هر تیم قادر بودند تا “تداخلات” را به طور مستقیم در سیستم فناوری بیم (BIM) بارگذاری کرده و با داده‌های موجود در فضای آنلاین “BIM Collab” هماهنگ و سازگار باشند. این روش باعث “صرفه‌جویی مالی” قبل از شروع “عملیات ساخت” می‌شد.
به گفته مسئول هماهنگی فناوری بیم (BIM) «ما قادر بودیم “تداخلات” را قبل از رسیدن به کارگاه ساختمانی یا سایت شناسایی کنیم و گزارش آنها را سریعتر از حالت معمول استخراج نماییم. سرور “BIM Collab” به شکل تعاملی با دیگر سیستم‌ها کار می‌کند و پلاگین‌هایی برای اغلب پلت‌فرم‌های نرم‌افزاری موجود در بازار، تعبیه نموده که هماهنگی با فرمت استاندارد انتقال فایل بین نرم‌افزاری (IFC) بهسادگی امکان‌پذیر می‌سازد.»
فرآیند انتقال اطلاعات
کارفرما جدا از هماهنگی طراحی، مایل به بهینه‌سازی مدیریت اداره و نگهداری بود. این امر با بکارگیری یک فرمت استاندارد تبادل داده‌ای ([COBie[۱) با قابلیت ارائه در مدل سه‌بعدی میسر بود.
رالف جیمز (Ralph James) از جمله مدیران کارفرمای پروژه در این زمینه گفت: «ارتباط کاری مستقیم با تیم اجرایی به ما این امکان را میداد که با شرکت تأمین‌کننده نرم‌افزار مدیریت تجهیزات، همکاری زودهنگامی را برقرار کنیم. این ارتباط مدیریت چابک تجهیزات و دارایی‌هایمان را تضمین می‌کرد.»
سالن نگهداری ابرکامپیوتر در پارک علم و فناوری حجم بالایی از تجهیزات را در خود جای داده است. پیمانکار ارائه این تجهیزات منبع عمده اطلاعات و مدل‌های اطلاعاتی لازم از مرحله تأمین تا مرحله تولید را در اختیار دارد. در مواردی که مدل‌های سه‌بعدی در دسترس نیستند، شرکت پیمانکار مدل‌هایی را با دقت کمتر تولید کرده که داده‌هایی به آن پیوست شده است. درنتیجه همه اطلاعات لازم میتواند در مدل اصلی بیم (BIM) موجود باشند.
فرآیند کار به این شکل است که با استفاده از نرم‌افزار Solibri به‌عنوان ابزاری برای تأیید داده‌ها با فرمت فایلی COBieاستفاده می‌شود تا نسبت به برآورده شدن “الزامات اطلاعاتی” و “درست بودن پارامترهای هر جزء” اطمینان حاصل شود.
گاولد به‌عنوان عضو هماهنگ‌کننده بیم (BIM) گفت: «در واقع ما بیشتر به‌دنبال تأیید کامل بودن مدل بودیم در حالیکه “پیمانکار پروژه”، مسئولیت تضمین “صحت اطلاعات ورودی” را برعهده داشت.»
چالش اصلی، انجام کار “به‌صورت دستی” برای انتقال اطلاعات و داده‌های لازم بر اساس فرمت COBie و به فناوری بیم (BIM) مورد استفاده بود. از افزونه (پلاگین) COBie Toolkitمربوط به نرم‌افزار رویت جهت انتقال” صفحات گسترده اطلاعاتی” به همراه پارامترهای مربوط به هر المان در مدل بیم (BIM) مانند درها، دیوارها و غیره استفاده می‌شد. “پیمانکار اصلی” داده‌های مربوطه را از “سازندگان تجهیزات” جمع‌آوری کرده و در “صفحات گسترده اطلاعاتی” به‌صورت دستی وارد می‌کرد. سپس با استفاده از ابزار نرم‌افزاری “CTC Suite” و به صورت “خودکار” داده‌های نرم‌افزار اکسل به نرم‌افزار بیم (BIM) مورد نظر بازگردانده می‌شد.
اطلاعات دارایی برای آینده
نتیجه نهایی، یکی از معدود تبادلات داده‌ای کاملاً یکپارچه در قالب فرمت فایلی COBie است که حاوی اطلاعاتی مانند بارکد، شماره سریال، تاریخ شروع ضمانت، هزینه‌های جایگزینی و پارامترهای اضافی دیگری بود که حتی فرمت فایلی COBie آنها را خود پوشش نداده بود.
به منظور استفاده کارفرما در آینده، تمامی داده‌ها به‌طور مستقیم به مدل اصلی بیم (BIM) مرتبط می‌شوند. به گفته گاولد «داده‌ها می‌بایست در مدل سه‌بعدی و همچنین در “صفحات گسترده اطلاعاتی” پایدار بمانند. چراکه ممکن است کارفرما در طی پنج سال آینده به منظور مدیریت روزانه تعمیر و نگهداری مایل به استفاده از نرم‌افزار CAD FM باشد.»
مدل اطلاعات دارایی بستری مناسب را برای پروژه‌های آتی کارفرما در سایت فراهم می‌کند که به صرفه‌جویی مالی هنگام انجام پروژه منجر خواهد شد.
رالف جیمز نتیجه می‌گیرد: «شاید مهم‌تر از همه این است که فناوری بیم (BIM) فرصتی را برای پیمانکاران آینده جهت یکپارچه‌سازی کارهایشان فراهم می‌سازد. درنتیجه فرآیند تحویل را هنگام پیشرفت کار به صورت کارآمدتر و به شکل برنامه‌ریزی شده ای عرضه می‌دارد.»
[۱] Construction Operations Building Information Exchange
تهیه شده توسط:میثم کاظمی فرد
شهر روستوف یکی از شهرهای میزبان جام‌جهانی 2018 روسیه است. از این رو نوسازی و بازسازی فرودگاه این شهر در دستور کار قرار گرفته است. برای فرودگاه روستوف (Rostov)، مدیریت پروژه به روش فناوری بیم (BIM) انجام شد. نرم‌افزارهای رویت و آرشیکد در طراحی این پروژه مورد استفاده قرار گرفت.
بیمانا: مدیریت پروژه به روش فناوری بیم (BIM) در فرودگاه داخلی و بین‌المللی روستوف هزینه‌ای معادل ۹۴۳ میلیون دلار دربر داشت. این فرودگاه نیاز اولیه جابجایی سالیانه پنج میلیون مسافر را برآورده خواهد ساخت.
در این پروژه قرار است فرودگاه فعلی روستوف به مکان جدیدی منتقل شود. دلیل آن نیز محدودیت فضای توسعه انتهای باند این فرودگاه به‌خاطر مناطق مسکونی اطراف آن است.
پروژه فرودگاه جدید قرار است در دو مرحله به‌عنوان بخشی از برنامه توسعه حمل‌و‌نقل جامع شهر، ارایه شود. در فاز نخست که پیش از جام‌جهانی جام‌جهانی ۲۰۱۸ روسیه تکمیل خواهد شد، پروژه در فضایی به مساحت۵۰ هزار و ۶۰۰ مترمربع اجرا خواهد شد. در فاز دوم این فضا تا ۱۰ سال آینده به حدود ۱۰۰ هزار مترمربع، توسعه خواهد یافت.
در طراحی ترمینال فرودگاه مجموعه‌ای از قوس‌های زیبا برای سقف در نظر گرفته شده است تا به یک “پل هوایی” شباهت پیدا کند. این خود بیانگر محلی برای نزدیکی شهرها و کشورها به همدیگر است. پیمانکار برای مدیریت پروژه به روش فناوری بیم (BIM) استفاده کرده است. دلیل آن نیز تجربه موفق پیمانکار و درک مزایای فراوان این فناوری، هنگام طراحی ساختمان دانشکده مهندسی دانشگاه شفیلد انگلستان بود.
به گفته الکس بیتوس (Alex Bitus) یکی از مدیران پروژه «هیچگونه درخواستی از جانب کارفرما مبنی بر بکارگیری فناوری بیم BIM مطرح نشده بود. آنها نسبت به مزایای مدیریت پروژه به روش فناوری بیم (BIM) آشنایی نداشتند. کارفرمایان بیشتر نگران محصول نهایی خود هستند تا اینکه نگران فرآیند آن باشند و فناوری بیم (BIM) آن‌گونه که در کشور انگلستان سامان یافته، در روسیه رایج نیست.».
“عموماً مدیریت پروژه به روش فناوری بیم (BIM) تنها توسط مهندسین معمار و مشاورانی به‌کار گرفته می‌شود که اهمیت صرفه‌جویی در زمان و ذخیره‌سازی منابع را درک کرده باشند و نسبت به مزایای مالی حاصل از آن آگاهی داشته باشند.”
بیتوس افزود: «عموماً مدیر مدیریت پروژه به روش فناوری بیم (BIM) تنها توسط مهندسین معمار و مشاورانی به‌کار گرفته می‌شود که اهمیت صرفه‌جویی در زمان و ذخیره‌سازی منابع را درک کرده باشند و نسبت به مزایای مالی حاصل از آن آگاهی داشته باشند.»
عملیات اجرایی BIM
مشاوران اصلی طراحی بیم (BIM) در آلمان و روسیه مستقر شدند. نمونه اول برنامه اجرایی بیم (BIM) جهت تعیین مقاطع مدلسازی بر اساس جدول زمان‌بندی تهیه شد. همچنین یک برنامه آموزشی به منظور سرعت بخشی در بهره‌گیری از نرم‌افزار برای مشاوران ترتیب داده شد.
یک مدل یکپارچه مرکزی بیم (BIM) که توسط مشاورین مختلف قابل مشاهده باشد در محیط نرم‌افزار رویت تهیه گردید. به این صورت که هندسه و داده‌های مدل‌های به دست آمده از نرم‌افزارهای آرشیکد و رویت با هم تلفیق شدند. به گفته بیتوس در طول ۱۵ تا ۲۰ سال گذشته نرم‌افزار آرشیکد در روسیه رایج‌تر بوده است البته شرکت آتودسک (Autodesk) به تازگی شروع به معرفی نرم‌افزار رویت در روسیه کرده است. هر دوی این بسته‌های نرم‌افزاری دارای قابلیت ارتباط متقابل با یکدیگر را دارند. اما ممکن است بعضی از داده‌ها هنگام انتقال و تبدیل از دست بروند و درنتیجه انتقال داده‌ها همیشه یک فرآیند خالی از اشکال نیست.
مدل ساختمانی ایجاد شده در نرم‌افزار آتوکد در واقع یک مدل سه‌بعدی از اشیاء است که با ویژگی‌های متفاوت اعمال شده توسط پیمانکار در مدل اصلی نرم‌افزار رویت، قرار گرفته است. بیتوس در این زمینه گفت: «نرم‌افزار آرشیکد جهت برآورده کردن مقررات سخت مقامات روسی در طراحی، بهتر تنظیم شده و حتی چگونگی پرینت نقشه‌ها و ضخامت خطوط مربوطه نیز در آن مشخص شده است.»
اجرای بیم (BIM) فرآیند طراحی را کارآمدتر کرد و شناسایی تداخلات را بهبود بخشیده که این دو از مهمترین مزایای مدیریت پروژه به روش فناوری بیم (BIM) به شمار می‌رود. این پروژه همچنین فرصتی را برای کارکنان روسی فراهم کرده تا در کنار تیم مشاوره فناوری بیم قرار گیرند. این امر به‌منظور آماده‌سازی آنان در به کارگیری از این فناوری در انجام پروژه‌های آتی منطقه‌شان، صورت پذیرفت.
بیتوس در این زمینه گفت: «برای یادگیری مدیریت پروژه به روش فناوری بیم (BIM)، انجام کل یک پروژه ضروری است. موضوع سپری کردن هفته‌ها و ماه‌ها نیست بلکه اگر تمامی مراحل طراحی توسط یک شخص انجام شود، آنگاه می‌توان مطمئن شد که وی در این امر خبره شده است.»
ساختمان ترمینال بر روی شبکه منظم و تکرارپذیر ۱۶×۱۶ متر به گونه‌ای طراحی شده است تا توسعه فاز دوم پروژه به راحتی امکان‌پذیر باشد. با تکمیل فاز اول پروژه توسط سامانه BIM شرایط برای شرکت این پیمانکار در مناقصه فاز دوم نیز مهیاتر می‌شود چراکه به این ترتیب زمان مدلسازی و میزان منابع مورد نیاز، کاهش خواهند یافت. بیتوس در این زمینه گفت: «هدف ما در آینده توضیح پیوسته مزایای استفاده از سامانه BIM به کارفرمایان و ترغیب آنها به استفاده از این فناوری خواهد بود.»
وی افزود: «آنچه اهمیت دارد آگاهی و درک کارفرمایان از چگونگی بکارگیری فناوری بیم (BIM) در طول مراحل پروژه است. در هنگام بهره‌برداری از فرودگاه، زمان تعمیر و نگهداری از ساختمان و یا هنگام توسعه باید این آگاهی در مورد عملکرد فناوری بیم (BIM) وجود داشته باشد.»
تهیه شده توسط:نسرین رضایی
اسفند ماه سال جاری نخستین دوره کنفرانس بین‌المللی مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) برگزار خواهد شد. برگزاری این کنفرانس نشان از موج جدید توجه فعالان عرصه ساخت‌وسـاز کشور به این فـناوری نوظهـور در حوزه مدیریت و مهندسی دارد. فـناوری که در ده سال گذشته صنعت ساخت‌وســاز جهان را متحول کرده است. به مناسبت برگزاری این رویداد تأثیرگذار به سراغ مجتبی عزیزی، عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس و دبیر علمی کنفرانس بین‌المللی مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) رفتیم تا از برنامه‌ها، چالش‌ها و چشم‌اندازهای این کنفرانس آگاه شویم.
مجتبی عزیزی توجه دوره‌ای به فناوری‌های نوین در کشور را یکی از معضلات این عرصه به شمار می‌آورند که همچون موجی زودگذر، هیجانی در فضای صنعت ساختوساز ایجاد کرده و در آخر بدون اینکه اصول، زیرساخت‌ها و سیاست‌گذاری‌های آن دیده شود و در صنعت ساختوساز تحولی مثبت ایجاد کند، باعث از بین رفتن ماهیت و عملکرد مثبت این مفاهیم نوین می‌شود. ایشان راهکار نهادینه شدن فناوری بیم (BIM) در ایران را تدوین دقیق اسناد بالادستی و گواهینامه‌هایی می‌دانند که همچون چراغ راه، اجرایی شدن فناوری بیم در ایران را عملی کند و بر این اساس، کنفرانس مدلسازی اطلاعات ساختمان را به مثابه کارگروه فکری می‌دانند که میتواند بنیادهای انجمن بیم ایران را برای سیاست‌گذاری در این عرصه پی‌ریزی کند.
با نگاه به لیست اعضای شورای سیاست‌گذاری این کنفرانس به نام‌های تأثیرگذاری در عرصه‌ساخت و ساز برمی‌خوریم. این افراد با این دایره از گستردگی با چه هدفی گرد آمده‌اند؟
در ۳ تا ۴ سال اخیر متوجه شدیم علاقمندی به فناوری بیم (BIM) به صورت چشمگیری افزایش یافته است. نمونه آن استقبال از فراخوان کارگروه تخصصی بیم (BIM) در انجمن مدیریت پروژه بود؛ در حالیکه انتظار داشتیم تعداد محدودی به فراخوان جواب بدهند در همان هفته اول نزدیک به ۲۰۰ نفر از آن استقبال کردند. هدف ما این بود که هسته مرکزی یک کارگروه فکری را در مورد ترویج فناوری بیم ایجاد کنیم. نمونه دوم نیز بررسی بود که در مورد پایان‌نامه‌های دانشگاهی انجام دادیم. جالب است بدانید در ۳ تا ۴ سال گذشته بالغ بر ۸۰ مقاله و پایان‌نامه در حوزه مدلسازی اطلاعات ساختمان در کشور ارائه شده است که در مقایسه با سایر موضوعات مطرح در رشته‌های مهندسی و مدیریتی، نشان از جذابیت بالای بیم در بین دانشگاهیان دارد.
اینها همه نشان از تغییر رویکردی است که در صنعت ساختوساز درحال شکل‌گرفتن است و کسی نمی‌‌خواهد از این فناوری جدید جا بماند. نظامی در حال شکل‌گرفتن است که میتواند یکی از بازیگران عرصه ساختوساز شود. ولی با این حال این نگرانی وجود دارد که سرنوشت “مهندسی ارزش” برای فناوری بیم نیز تکرار شود. به این ترتیب که همان سال‌های اول دهه ۸۰ که مهندسی ارزش در کشور مطرح گردید بلافاصله به خاطر جذابیت علمی و اجرایی این فناوری، اجرای آن توسط سازمان برنامه و بودجه برای پروژه‌های بالای ۱۰ میلیارد تومان الزامی شد و این درحالی بود که زیرساخت‌های آموزشی، عملیاتی و چرخه اجرایی آن پیش‌بینی نشده بود. نتیجه این شد که بسیاری شروع به ارائه خدمات مهندسی ارزش کردند بدون اینکه هیچ نهادی مسئولیت آموزش و تأییدگذاری خدمات آن را به عهده بگیرد و بعد از مدتی مهندسی ارزش یا به شکل صوری پیاده‌سازی شد یا اینکه اثربخشی کافی نداشت. این تجربه تاریخی منجر شد که به فکر برگزاری کنفرانس مدلسازی اطلاعات ساختمان بیفتیم و این گروه را که هر کدام نماینده طیفی از فعالان صنعت ساختوساز هستند به شورای سیاست‌گذاری دعوت کنیم.
هدف و رویکرد شما در این کنفرانس چیست؟
هدف اصلی و اولیه ما ایجاد همگرایی در بین همه افرادی است که می‌خواهند در حوزه فناوری بیم فعالیت کنند. این مضمون به نوعی با مفهوم مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) یا فناوری بیم نیز هماهنگی دارد، چراکه یکی از کارهای اصلی این فناوری ایجاد همگرایی و یکپارچگی بین دیسیپلین‌های مختلف کاری است که در صنعت ساختوساز به صورت جزیره‌ای کار می‌کنند و به‌خاطر این رویکرد بسیاری از مزیت‌های خود را از دست داده و باعث ضایع شدن منابع و هدر رفت زمان می‌شود. به این ترتیب مخاطبان ما به چهارگروه تقسیم می‌شوند: اول سازمان‌های دولتی، همانند وزارت راه و شهرسازی، سازمان برنامه و بودجه، سازمان نظام مهندسی، شهرداری و شورای شهر هستند، که این نهادها ارکان اصلی سازمان‌های دولتی کنفرانس ما را تشکیل میدهند. گروه دوم، نهادهای علمی و دانشگاهی هستند که به نوعی رشته‌های مرتبط با فناوری بیم را تدریس می‌کنند و عموماً شامل دانشکده‌های معماری، فنی و مهندسی و همچنین مدیریت پروژه می‌شوند. گروه سوم کارفرمایانی هستند که پروژه‌های بزرگ ساختوساز را در دست دارند، یعنی پروژههایی که ارزش پیاده‌سازی فناوری بیم در آنها وجود دارد. در نهایت گروه چهارم شامل مشاوران، مهندسان و همه پیمانکارانی می‌شود که می‌خواهند خدمات مرتبط با بیم ارائه دهند. به همین واسطه به سراغ هر چهار گروه رفتیم و هرکدام از این چهار گروه نمایندگانی در شورای سیاست‌گذاری کنفرانس دارند. خوشبختانه نمایندگان مهم هر یک از این چهار گروه نیز استقبال قابل تقدیری از این کنفرانس داشته و مشارکتی فعال در شورای سیاست‌گذاری کنفرانس دارند.
“یکی از کارهای اصلی این فناوری ایجاد همگرایی و یکپارچگی بین دیسیپلین‌های مختلف کاری است که در صنعت ساختوساز به صورت جزیره‌ای کار می‌کنند و به‌خاطر این رویکرد بسیاری از مزیت‌های خود را از دست داده و باعث ضایع شدن منابع و هدر رفت زمان می‌شود.”
هدف دوم نیز همانگونه که پیشتر گفتم تجربه ناموفق مهندسی ارزش در ایران بود، تا بتوانیم با این اقدامات از تکرار آن تجربه جلوگیری کنیم.
پس با توجه به حضور این چهار گروه، کنفرانس مدلسازی اطلاعات ساختمان تنها جنبه علمی نخواهد داشت. آیا این کنفرانس عرصه‌ای برای تبادل اطلاعات میان سرمایه، صنعت و علم نیز خواهد بود و آیا فضاهایی برای گفتگو و مذاکره در این کنفرانس تدبیر شده است؟
البته رویکرد ما در این کنفرانس تجاری نیست ولی با توجه به حضور کارفرمایان خصوصی و دولتی و شرکت‌های مختلف پیمانکاری این ارتباط خواه‌ناخواه ایجاد خواهد شد. در این کنفرانس نیز مانند بسیاری از کنفرانس‌های مشابه نمایشگاه کوچکی برگزار می‌شود و شرکت‌های ارائه دهنده خدمات بیم می‌توانند با مشتریان خود به گفتگو و مذاکره بپردازند. در شورای سیاست‌گذاری ما نیز همه رویکردها و جنبه‌های فناوری BIM حضور دارند و چندین پنل هم طراحی شده است و نمایندگان همه دیدگاه‌ها از علمی تا اجرایی و تجاری حاضرند. البته انتظار ما از حضور مسئولان دولتی بیشتر بابت نقشی است که آنها در نهادهای تنظیم‌کننده دارند تا با برنامه‌ریزی بلند مدت، زیرساخت‌های لازم برای ترویج و اجرای این فناوری ایجاد شود. البته قدم اول شناخت این فناوری است چراکه تعابیر و فهم‌های مختلفی در این مورد وجود دارد. از آنجا که کارفرمایان دولتی خود نیز می‌توانند مشتریان این خدمات باشند بایستی در زمان تصمیم‌گیری و قانون‌گذاری جنبه‌های مختلف این فناوری مدنظر قرار گرفته شود.
“انتظار ما از حضور مسئولان دولتی بیشتر بابت نقشی است که آنها در نهادهای تنظیم‌کننده دارند تا با برنامه‌ریزی بلند مدت، زیرساخت‌های لازم برای ترویج و اجرای این فناوری ایجاد شود.”
شعار امسال کنفرانس نیز بر همین اساس “بیم: ضرورت، چالش‌ها و افق‌های پیش‌رو” تعیین شده است. به دنبال این هستیم که در سال اول ضرورت‌ها، الزامات و چالش‌های پیش‌رو مورد بحث قرار بگیرد و دورنمای شفافی از وضعیت بیم ارائه کنیم. همانگونه که در شعار کنفرانس نیز مشخص است ارتباط تجاری در آن چندان مدنظر نیست گرچه این جنبه نیز پیش‌بینی شده است.
نظر به تعویق افتادن این کنفرانس به روز ۷ و ۸ اسفند، آیا با مشکلات و موانعی جهت برگزاری کنفرانس مواجه بوده‌اید؟
تعویق افتادن این کنفرانس بیشتر از جهت معرفی و آگاهی بخشی در مورد کنفرانس به عموم مخاطبان بود و برای برگزاری آن از نظر اجرایی هیچ مشکلی نداشتیم. در جلسه شورای سیاست‌گذاری، اکثر اعضا از ما خواستند فرصت بیشتری برای دعوت علاقمندان به شرکت و سخنرانی ایجاد شود. البته هم‌اکنون نیز ۵ دانشگاه برتر تهران جزو حامیان کنفرانس هستند اما نیاز بود دانشگاه‌های شهرهای دیگر نیز از برگزاری کنفرانس اطلاع کسب کنند و کارهایی در زمینه اطلاع‌رسانی انجام شود که فرصت انجام آن پیش نیامده بود.
این همایش رویکرد بین‌المللی دارد. این رویکرد از چه جنبه‌ای است؟
سعی ما این است که از همین سال اول ،کنفرانس بین‌المللی باشد به این معنی که حتماً سخنرانان خارجی حضور داشته باشند. هم‌اکنون نیز چند مقاله از خارج از کشور به دست ما رسیده است. به هر حال با توجه به شرایط خاص کشور ما، ارتباطات بین‌المللی بسیار دشوار است اما به هر روی به این دلیل که مفهوم فناوری بیم وارداتی است باید از مدعوین خارجی که تجربه بیشتری در این زمینه دارند برای سخنرانی دعوت می‌کردیم. به دنبال آن هستیم که افراد مرتبطی را از سراسر جهان دعوت کنیم؛ که در این زمینه ایرانیان خارج از کشور در اولویت قرار دارند، چراکه نه تنها در جریان فناوری روز بیم هستند، بلکه با شرایط ایران و اولویت‌های اجرایی و قانون‌گذاری هم آشنایی دارند و می‌توانند راهنمای خوبی باشند. از آنها می‌توان به‌عنوان سخنران، مدیر پنل یا در برگزاری کارگاه‌های آموزشی نیز دعوت کرد.
آیا همه ابعاد فناوری بیم در این کنفرانس پوشش داده می‌شود؟
در بخش مقالات علمی محدودیتی وجود ندارد و همه ابعاد فناوری بیم در چرخه عمر پروژه می‌توانند در کنفرانس مطرح شوند؛ البته بیشتر تحقیقات و تجربیاتی که در کشور انجام شده است مربوط به دوره ساخت است. اما در سخنرانی‌ها و پانل‌های تخصصی کنفرانس، از آنجا که تمرکز ما در وهله اول بر روی مفاهیم فناوری بیم و در وهله دوم بر روی ضرورت‌ها، چالش‌ها و افق‌های پیش‌روی راه‌اندازی بیم در ایران است تمرکز مباحث را بر روی این محورها قرار خواهیم داد.
موضوعی که امروز در صنعت بیم در دنیا مطرح است ارائه تعابیر و ادعاهای نادرست از بیم و توانمندی‌های افراد و شرکت‌ها در این حوزه است (BIM WASH) .البته این مسئله ناشی از وجود جنبه‌های مختلف و گوناگون این فناوری است و ریشه در سطح پایین دانش عمومی جامعه متخصصین و کارفرمایی در این زمینه و فضای رقابتی و تجاری دارد. به نحوی که بسیاری مدلسازی سه‌بعدی را بیم تلقی می‌کنند و برخی دیگر مدیریت اطلاعات را بیم تلقی می‌کنند. شما در این کنفرانس تدابیری برای این مبحث اندیشیده‌اید؟
معرفی فناوری بیم جزو اولویت‌های این کنفرانس است و اولین سخنرانی ما نیز به همین مبحث می‌پردازد و در دیگر سالن‌های کنفرانس نیز در زمان این سخنرانی برنامه‌ای نخواهیم داشت. در گام نخست همه باید ببینند چه چیزی بیم است و چه چیزی بیم نیست. در این زمینه باید به یک ادبیات ذهنی یکسانی برسیم و بر سر ادبیات و اصول به اشتراک دست پیدا کنیم. بخش دیگری از کنفرانس سخنرانی‌های آموزشی است و حتی در فکر افزودن یک نیم روز به کنفرانس تنها به جهت برگزاری کارگاه‌های آموزشی هستیم. این دیدگاهی است که دنبال می‌کنیم و امیدواریم که به خوبی اجرایی شود.
پس برای آموزش نیروی انسانی نیز در این کنفرانس برنامه‌هایی دارید؟
حتماً، یکی از چالش‌هایی مورد بررسی در کنفرانس همین زیرساخت‌های نیروی انسانی و تخصصی است. یعنی اولاً این فناوری باید به درستی درک شود و درثانی باید به درستی پیاده‌سازی شود. البته مسلم است که یک نیم روز کارگاه کفایت نمی‌کند و تنها نقشی ترویجی در کنفرانس دارد. این برنامه میتواند افراد مسئول و نهادهای دانشگاهی را متوجه لزوم تغییر در واحدهای درسی کند، که این خود کمکی در جهت تربیت نیروی متخصص است و شاید خروجی بالقوه آن تعریف رشته دانشگاهی جدیدی در زمینه بیم باشد. بحث نیروی متخصص بسیار مهم است و شاید لازم باشد گواهینامه‌های تخصصی در این زمینه طراحی شود و البته گواهینامه‌های طراحی شده معتبری در دنیا وجود دارد و از آنها می‌توان بهره گرفت.
“درگام نخست همه باید ببینند چه چیزی بیم است و چه چیزی بیم نیست. در این زمینه باید به یک ادبیات ذهنی یکسانی برسیم و بر سر ادبیات و اصول به اشتراک دست پیدا کنیم.”
برخی کشورها تجربیاتی در زمینه استانداردهای بیم داشته‌اند. برای مطرح شدن این استانداردها و بومی‌سازی آنها چه راهکاری وجود دارد؟
در این زمینه نیز گفتگوهایی در شورای سیاست‌گذاری انجام شد و برنامه این است که فراخوان راه‌اندازی انجمن بیم ایران در کنفرانس داده شود. این انجمن ملی هیچ وابستگی به نهادها و سازمان‌های دولتی و مؤسسات دانشگاهی نخواهد داشت و اعضای آن آینده این رشته را می‌سازند. اگر به انجمنی پویا تبدیل شود به مانند نقشی که انجمن بین‌المللی SAVE در مورد مهندسی ارزش دارد، این انجمن میتواند نقش پررنگی در توسعه و ترویج عملی فناوری بیم در سطح ملی ایفا کند. در آن صورت حتی ما آمادگی داریم برگزاری این کنفرانس را به این انجمن تفویض کنیم. این انجمن به نوعی نتیجه این کنفرانس خواهد بود که در بسیاری از بحث‌های کلان فناوری بیم وارد شده و سیاست‌گذاری می‌کند. این انجمن میتواند دوره‌های آموزشی فناوری بیم برگزار کرده و در این زمینه به تعریف استانداردها و صدور گواهینامه‌های مرتبط بپردازد.
با این اوصاف چشم‌انداز و برنامه‌های پس از این کنفرانس را چگونه می‌بینید؟
سندی در وزارت راه و شهرسازی و برخی بخش‌های دیگر در حال تدوین است که نقشه راه و مسیر فناوری بیم را ترسیم می‌کند. امیدواریم که در مورد انتشار آن عجله نشود و مطالعات آن به صورت ریشه‌ای انجام شود. برنامه ما نیز این است که متناسب با همان سند برنامه‌های بعدی و موضوعات کنفرانس را تعیین کنیم. این موضوع در جلسات شورای سیاست‌گذاری هم مطرح شد و منتظریم بعد از برگزاری اولین کنفرانس و شنیدن همه نظرات، سیاست و نقشه‌راه را برای سال‌های آینده تدوین کنیم.
“نهادینه شدن و الزامی شدن فناوری بیم بیش از هر چیز به این برمیگردد که چگونه زیرساخت‌ها آماده شده است و آیا همه ابعاد الزامی شدن یک فناوری نوین دیده شده است یا خیر. باید با یک دید جامع به تجربه انگلستان و دیگر کشورهایی که فناوری بیم را الزامی کردند نگریست تا از اشتباهات دوری شود.”
نهادینه شدن و الزامی شدن فناوری بیم بیش از هر چیز به این برمیگردد که چگونه زیرساخت‌ها اجرا شده است و آیا همه ابعاد الزامی شدن یک فناوری نوین دیده شده است یا خیر. باید با یک دید تاریخی به تجربه انگلستان و دیگر کشورهایی که فناوری بیم را الزامی کردند نگریست تا از اشتباهات دوری شود. باید ببینیم چه اتفاقاتی افتاده است و چه مسیری طی شده است. مثلاً در بحث مهندسی ارزش در آمریکا سال‌ها قبل از اجباری شدن و قبل از اینکه وارد قوانین و مقررات شود ابتدا انجمن بین‌المللی SAVE بوجود آمد و دوره‌های تخصصی آموزش مهندسی ارزش طراحی شد و گواهینامه‌های مرتبط برای کسانی که می‌خواستند خدمات مرتبط با مهندسی ارزش بدهند تدوین شد. تنها کسانی می‌توانستند این خدمات را ارائه دهند که قبلاً این گواهینامه‌ها را دریافت کرده بودند. در مورد خدمات فناوری بیم در ایران نیز باید همین مسیر پیموده شود.
تهیه شده توسط:صابر صادقی
چهارچوب های مدیریت ساخت یک پروژه عمرانی میتواند با یک پروژه عمرانی دیگر متفاوت باشد. اما آنچه مشخص است مدیریت ساخت با استفاده از فناوری بیم (BIM) می تواند در انجام پروژه‌های کوچک و متوسط نیز (همانند پروژه های بزرگ)، منافع و سود آوری‌های خود را به همراه داشته باشد.
بیمانا: مدیریت ساخت با استفاده از فناوری بیم (BIM) عموماً در پروژههایی با مقیاس بزرگ انجام می‌شود.برای بسیاری از شرکت‌های مهندسی که بر روی پروژه‌های عمرانی با مقیاس کوچک کار می‌کنند، سطح دوم فناوری بیم (BIM) به‌عنوان گزینه اول، مورد پذیرش قرار نگرفته است. دلیل آن بسیار مشخص است. به‌عنوان مثال می‌توان به تعدد اسناد کلیدی مربوط به “سطح دوم فناوری بیم (BIM) توان اشاره کرد:
• BS 1192:2007+A2:2015؛
• PAS1192-2:2013؛
• PAS 1192-3:2014؛
• BS 1192-4:2014؛
• PAS 1192-5:2015؛
البته این فهرست همچنان ادامه پیدا می‌کند و نیاز است شرکت‌ها در کنار اسناد کلیدی مذکور، طبقه‌بندی Uniclass 2015 و NBS BIM Tool Kit و پروتکلCIC BIM را پیاده‌سازی کنید.
مباحثات بسیاری که در رابطه با ارتقای بهره‌وری، هماهنگی و کارایی در پروژه‌ها، به واسطه استفاده از فناوری بیم (BIM) رخ داده است. اما حقیقت آن است که پذیرش ناگهانی تعداد زیادی از استانداردها، مشخصات کاری و پروتکل‌های فنی در راستای پذیرش “سطح دوم بیم (BIM)”، میتواند موجب فلج شدن پروژههایی شوند که متخصصین لازم، تجربه‌های کافی و دانش لازم را ندارند.
گرچه در تمام صنایعی که مدیریت ساخت با فناوری بیم (BIM) همراه شده‌اند بهره‌وری، هماهنگ‌سازی و کارآیی بهبود یافته است. اما استفاده از استانداردها، ویژگی‌ها و پروتکل‌های بی‌شمار این فناوری نیازمند تخصصی فنی، تجربه و دانش کافی است. ورود به این فناوری بدون این مقدمات ممکن است موجب تعطیلی و توقف پروژه‌ها شود.
این بدان معناست که هنوز منافع بسیاری برای “بهره بردن” در راستای کاربردی کردن فناوری بیم (BIM) در پروژه‌های کوچک وجود دارد. البته می‌بایست بدون ورود به عمق قلمرو و پیچیدگی‌های “سطح دوم بیم (BIM)” مدیریت ساخت این نوع پروژه‌ها صورت پذیرد.
مهندسان معمار و طراحان تنها با در اختیار گرفتن ساده یک بسته نرم‌افزاری بیم (BIM) به جای نرم‌افزارهای مرسوم نقشه‌کشی دوبعدی و مدلسازی سه‌بعدی، می توانند سریعاً به بعضی از “مزایای ذاتی” و “کارایی” متعلق فناوری بیم (BIM) دست پیدا کنند.
ثبت هندسه واقعی
در یک سال و نیم گذشته تغییرات اساسی در ابزارها و روش‌های نقشه برداری برای ثبت احجام فضایی و نیز ویژگی‌های وضعیت طبیعی زمین و ساختمان‌ها صورت پذیرفته است. با استفاده از فناوری‌های ثبت واقعیت هماهنگی بیشتری بین “ابزارهای طراحی” در راستای کاربردی کردن “اطلاعات خاص کارگاه ساختمانی ” ایجاد شده است. ابزارهایی همچون فناوری اسکن “لیدار ” و یا “تصویرسنجی با استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین” که امروزه در صنعت “ساختوساز” به شکل معمولی درآمده است. این ابزارها در نهایت میتواند منجر به ایجاد یک حس منطقی در سایت ساختمانی شود و به مدیریت ساخت با فناوری بیم (BIM) در پروژه‌های کوچک یاری رساند.
دسترسی به اطلاعاتی ارزشمند شامل “هندسه دقیق کارگاه ساختمانی” و نیز “محتوای بصری با کیفیت بالا ” امر بی‌سابقه‌ای است. اطلاعات فوق خود می‌توانند در بسته‌های نرم‌افزاری بیم (BIM) که سازگار با فناوری ابر نقاط است کاربردی گردد. به این ترتیب امکان ارجاع به اطلاعات فوق میسر شده و همچنین قابلیت بررسی داده‌ها به صورت مستقیم از “مدل یا فضای کاری” امکان‌پذیر می‌‌گردد.
دسترسی به این اطلاعات با ارزش میتواند فرصت‌های بزرگ طراحی با قابلیت ایجاد “فضاهای سفارشی” در “پروژه‌های معماری با مقیاس کوچک” را ایجاد نماید. این امکان میتواند شروعی برای پاسخگویی واقعی به شرایط خاص کارگاهی باشد. این یک منبع قدرتمند در پروژههایی است که شامل ساختمان‌های نیازمند به تغییرات، کارگاه‌های عمرانی با شرایط ذاتی بسیار حساس و یا کارگاه‌های عمرانی پر مناقشه می‌شود.
توان تصویرسازی و ارجاع دهی “واقعیت ثبت‌شده ” با سطحی از دقت که خطایی کمتر از یک میلی‌متر را رقم می‌زند، سطحی از اعتماد در طراحی مهیا می‌سازد که هنوز در صنعت به صورت کامل عملی نشده است.
مهندسان معمار در سال‌های گذشته در تعدادی از پروژه‌ها، از مزایای “ثبت واقعیت” هندسی سایت بهره برده‌اند. این مزایا منجر به آن شده است که “طرح‌های پیشنهادی” با “رویکرد دیجیتالی” قابل بررسی شوند. درنتیجه از هر زاویه دیدی می‌توان آنها را به صورت بصری نمایش داد.
فرآیند فوق برای کارفرمایان، طراحان و حتی عموم مردم درک بسیار بهتری از طرح‌های پیشنهادی مورد نظر مهیا می‌سازد. توانایی شرکت‌ها برای تولید مطمئن چنین اطلاعاتی با دقت یک میلی‌متر، پروژه‌ها را در راستای کسب نتایج مطلوب ناشی از یک برنامه‌ریزی موفق کمک می‌کند.
هماهنگی در طراحی
علاوه بر محتوای اطلاعاتی غنی و پرباری که یک “مدل بیم (BIM)” در اختیار ما می‌گذارد، می‌توان با مرکزیت “هندسه سه‌بعدی پروژه” به‌عنوان اصلی‌ترین ابزار جهت هماهنگ‌سازی، از “فناوری بیم (BIM)” بهرههای دیگری نیز می‌توان برد. مدل سه‌بعدی، یک “محیط دیجیتالی” را فراهم می‌کند که هم در مدلسازی “المان‌های مختلف معماری-سازه‌ای” و هم در “هماهنگ‌سازی” و هم در بررسی “طرح‌های مختلف پیشنهادی” کارآمد است.
به نظر می‌رسد که بزرگترین مانع در انجام پروژه‌های کوچک، عدم توانایی “مشاورین طراح” در به‌کارگیری جامع مجموعه “مهارت‌ها و دانش فنی” خود است. با استفاده از یک مدل جامع اطلاعاتی سه‌بعدی که همزمان با “طراحی های دوبعدی” نیز هماهنگی کاملی دارد، می‌توان به تبلور این مجموعه توانمندی‌ها امید داشت.
“بزرگترین مانع در انجام پروژه‌های کوچک، عدم توانایی “مشاورین طراح” در به‌کارگیری جامع مجموعه “مهارت‌ها و دانش فنی” خود است. با استفاده از یک مدل جامع اطلاعاتی سه‌بعدی که همزمان با “طراحی‌های دوبعدی” نیز هماهنگی کاملی دارد، می‌توان به تبلور این مجموعه توانمندی‌ها امید داشت.”
برای تحقق اصل “هماهنگ سازی” به شکلی موفق و جامع، می‌بایست المان‌های معماری، سازه‌ای، مکانیکی، الکتریکی و تاسیساتی به صورت سه‌بعدی مدلسازی شوند. این فرآیند برای یافتن مواردی که می‌توانند منجر به “ناسازگاری” شوند، مفید بوده و همچنین در “ارزیابی کلی کار” به شکل بهینهای کمک می‌کند. به عبارت دیگر از نقطه‌نظر “مهندسین معمار” یا “طراحان اصلی پروژه”، مدلسازی جامع شناسایی “عدم انطباقات احتمالی” را ساده می‌سازد. علاوه بر آن به بازرسی بصری “هندسه دیجیتالی” و “مصالح پیشنهادشده” و نیز کنترل موارد مربوط به “طراحی زیبایی‌شناسی” ساختمان نیز کمک می‌کند. خوشبختانه استفاده از قابلیت‌های فوق در مدیریت ساخت پروژه‌های با “مقیاس کوچک” کاملاً امکان‌پذیر است. یعنی همان پروژههایی که داشتن “مدل سه‌بعدی هماهنگ” حتی از “نیروی کار” نیز مهم‌تر است.
یاکوب داون، مهندس معمار در این زمینه میگوید: «فرآیند “انجام بازرسی و کنترل” المان‌های سازه‌ای پروژه‌ها، معمولاً بر عهده “مهندسان سازه‌ای” که هنوز تجربهای از کار در “محیط بیم (BIM)” ندارند. پیش‌بینی من این است که با فراگیر شدن مدیریت ساخت با فناوری بیم (BIM) اعمال این روش در پروژههایی با مقیاس کوچک کاربردی می‌شود. درنتیجه روش‌های قدیمی در میان مشاوران طراح، به‌مرور منسوخ و کنار گذاشته خواهند شد.»
اتوماسیون و خطاهای انسانی
در یک بسته نرم‌افزاری بیم (BIM)، مجموعه کاملی از “دستورالعمل‌های خودکار” قرارگرفته است. به این ترتیب امکان ساخت بهینه و مدیریت اطلاعات ساختوساز را میسر می‌شود. با استفاده از این بسته‌ها برنامه‌ریزی کارهای اجرایی معمول نظیر ساخت دربها و پنجره‌ها و یا تولید نقشه‌ها و یا محاسبه “مساحت اتاق‌ها” به‌صورت خودکار انجام می‌شود. “ویرایش نقشه ها” از فایل اصلی پروژه ثبت و پیگیری شده و خود نقشه‌ها نیز به صورت مستقیم از “مدل هندسی سه‌بعدی” استخراج می‌شوند. هنگامی که “مدل هندسی سه‌بعدی” صحیح باشد، می‌توان اطمینان داشت که طرح‌های حاصل این مدل “سه‌بعدی صحیح” شامل کلیه نماهای دوبعدی، پلان‌ها، برش‌ها (مقاطع) و یا نماهای قائم، به صورت دقیق و درست ارائه می‌شوند. موارد فوق اموری هستند که اکنون به‌صورت “خودکار” انجام می‌شوند، اما چندی پیش توسط “نیروی انسانی” انجام می‌شده است.
“واضح است که مدیریت ساخت با فناوری بیم BIM ، به شکل قابل توجهی میزان “خطای انسانی” را کاهش داده و منجر به ساختی کارآمد و با کیفیتی بالا و ارائه اطلاعات صحیح شده است. “
توان مربوط به “خودکارسازی” و “مدیریت داده‌ها” را می‌توان با استفاده از ابزارهای بصری با منبع قابل دسترس (open source) و همچنین با “افزونه‌ها و یا پلاگین‌های مستقل” افزایش داد. به‌عبارت‌دیگر می‌توان این توانمندی‌ها را جهت از بین بردن موانع نرم‌افزاری “سامانه بیم (BIM)” استفاده کرد. همچنین به ساده‌سازی در ایجاد راهکارهای منحصربه فردی می‌انجامد که ممکن است در آینده به یک روش کاری معمول تبدیل شوند.
به‌عنوان یک مثال در این زمینه می‌توان به پلاگین “XRev UpRev” در نرم‌افزار رویت ۲۰۱۷ اشاره کرد که به کاربر اجازه اختصاص و اعمال همزمان ویرایش جدید به چندین نقشه کاری را فراهم می‌سازد. جالب اینکه قابلیت فوق در ویرایش‌های قبلی نرم‌افزار رویت امکان‌پذیر نبود. البته شاید این عملیات چندان مهم به نظر نرسد اما وقتی با فهرستی حجیم از نقشه‌های کاری سروکار داشته باشیم و “زمان محدود” نیز ما را تحت فشار قرار داده باشد، استفاده از قابلیت مذکور یک موهبت به‌شمار میآید.
اعتباربخشی توسط مدل سازی سه‌بعدی
را سودمند می‌سازد، قابلیت ایجاد یک مدل سه‌بعدی است که با استفاده از آن بتوان “اطلاعات طراحی” را به صورت “سازگار و هماهنگ” در کنار دیگر “داده‌های پروژه” استخراج کرد. ویژگی ذاتی “هندسه سه‌بعدی” آن است که موجب ساده‌سازی در فرآیند “تصویرسازی” و یا “تجسم سازی” می‌شود.
“آنچه مدیریت ساخت با فناوری بیم (BIM) را سودمند می‌سازد، قابلیت ایجاد یک مدل سه‌بعدی است که با استفاده از آن بتوان “اطلاعات طراحی” را به صورت “سازگار و هماهنگ” در کنار دیگر “داده‌های پروژه” استخراج کرد.”
“هندسه سه‌بعدی” از یک نقشه ساده از خطوط سه‌بعدی، ارائه تصاویر اکسونومتریک (Axonometric) و رندرینگ آغازشده و به انیمیشن سه‌بعدی، ساخت تصاویر پانوراما، ایجاد واقعیت مجازی و نمایشی متحرک در فضای BIM ختم می‌شود.
دستیابی به چنین قابلیت‌هایی یا از طریق “خود نرم‌افزار” و یا از طریق دیگر “برنامه‌های کاربردی نوشته شده” به‌آسانی امکان‌پذیر می‌شود. در سال‌های اخیر، جامعه مهندسین معمار با به‌کارگیری روش‌های خلاقانه و مفرح از چنین روش‌هایی به گرمی استقبال کردهاند. مثلاً لینک مدل‌های دیجیتالی بیم (BIM) مربوط به پروژه‌های اخیر با استفاده از فناوری “واقعیت افزوده ” روی هدایای سال جدید کارفرمایان و مهمانان قرار گرفت. به این ترتیب آنها قادر شدند تا از طریق یک آیفون آزادانه در فضای واقعی پروژه‌ها حرکت و گردش کرده و مدل‌های پیشنهادی دیجیتالی کوچک‌شده را بررسی کنند.
به‌تازگی “واقعیت مجازی سه‌بعدی غیرمتحرک” از طریق اتصال آیفون‌ها و هدست‌های شرکت گوگل اجرایی شده است. چنین کاری نه‌تنها برای “نمایش گزینه‌های پیشنهادی” به کارفرمایان میتواند مفید باشد بلکه برای مشاوره با “کاربر نهایی” و همچنین “اهداف آموزشی” نیز مفید است.
از سوی دیگر وجود “هندسه سه‌بعدی” می تواند منجر به تسهیل در فرآیند کاری “متخصصان رندرنیگ” شود. زیرا اکنون مهندسین معمار و طراحان، جهت ساخت “واقعیت مجازی”، ابزارها و نرم‌افزارهایی را در اختیار دارند که میتواند مستقیماً از “مدل هندسه BIM و داده‌های مربوطه” استفاده کنند.
این شکل نمایش از “مدل معماری” بسیار جذاب بوده و صرفنظر از اندازه پروژه میتواند اعتباری ویژه برای کار خلق نماید. گفتنی است “سطح دوم بیم (BIM)” نتیجه دو دهه گزارش‌های دولتی با هدف “اصلاح هزینه‌ها” و “افزایش ارزشها” و “کاهش آلودگی در محیط زیست” است. در واقع “سطح دوم بیم (BIM)” با مجموعه‌ای از ویژگی‌ها، استانداردها و پروتکل‌ها برای رسیدن به چنین هدفی ایجاد شده است.
مسلم است اقداماتی که برای ساخت پروژهای با هزینه ۱۴.۸ میلیارد پوند مناسب است، لزوماً برای ساخت یک کارگاه هنری به ارزش ۵۰ هزار پوند مفید نخواهد بود. اما از سوی دیگر بسیاری از مزایای مدیریت ساخت با فناوری بیم (BIM) نسبی هستند و می توان از آنها برای پروژههایی با “مقیاس کوچک تا متوسط” هم استفاده نمود.
تهیه شده توسط:مهرداد یاوری
بیمانا: شرکت‌های بنتلی (Bentley) و زیمنس (Siemens) برای استفاده از IoT یا اینترنت اشیاء به توافق رسیدند. به گزارش بیمانا با پیمان همکاری استراتژیک بین این دو شرکت که اولی شرکت توسعه نرم‌افزاری محسوب می‌شود (یعنی شرکت بنتلی) و دومی یکی از غول‌های تجهیزات الکترونیکی است (یعنی شرکت زیمنس)، در راستای دیجیتال‌سازی گامی مهم برداشته شد.
در ابتدا دو شرکت بنتلی و زیمنس برای توسعه راهکارهای مشترک سرمایه‌گذاری‌هایی به میزان حداقل ۴۳ میلیون پوند انجام دادند تا زیرساخت همکاری ارزشمند خود را توسعه دهند. هدف از این کار ایجاد یک سرویس ابر اطلاعاتی برای محیط داده‌های مرتبط به همدیگر بود تا مدل‌های دیجیتالی مهندسی مربوط به هر دو شرکت، همسویی بیشتری با یکدیگر داشته باشند.
گفتنی است که شرکت‌های زیمنس و بنتلی تاریخچه‌ای از همکاری‌ها و تأیید مجوزهای یکدیگر را دارند. به‌عنوان مثال، نرم‌افزار Reality Modeling شرکت بنتلی در سیستم Process Simulate زیمنس ادغام شده است؛ هدف از این کار این بود که از ابر نقاط که توسط اسکن لیزری به دست آمده به‌شکل بهینه‌تری استفاده شود.
سرمایه‌گذاری‌های صورت گرفته تقریباً تمامی بخش‌های شرکت زیمنس را در برمی‌گیرد. مزیت اصلی این کار جمع‌آوری اطلاعات از طریق راهکارهای شرکت زیمنس توسط افزونه‌های (پلاگین) شرکت بنتلی است که شامل مدلسازی طراحی، مدلسازی تحلیلی، مدلسازی ساختمان، مدلسازی عملکرد دارایی یا (Asset performance modeling) می‌شود.
در نتیجه این فرآیند، مدل‌های مهندسی دیجیتالی همانند “دوقلوهای دیجیتالی ” عمل می‌کنند که یکپارچه و در عین حال قابل دسترسی هستند. این مدل‌ها به‌عنوان رابط سه‌بعدی همه‌جانبه، امکان اجرای عملیاتی بی‌سابقه‌ای را فراهم می‌کند که نه تنها قابلیت بررسی بهتری دارند، بلکه بسیار مطمئن‌تر نیز هستند.
با چنین رویکردی مدل‌های مهندسی دیجیتال به‌شکل منحصر بهفردی همراستا می شوند، یعنی مدل‌های مهندسی در بستر فیزیک سه‌بعدی خود به شکلی که راه حلهای نرم‌افزاری شرکت بنتلی پیشنهاد می‌کنند با نقشه کاربردی مربوطه با استفاده از راهحلهایی که شرکت زیمنس فراهم می‌کند.
گِرِگ بنتلی (Greg Bentley) مدیر اجرایی شرکت بنتلی در این زمینه گفت: «تنها به واسطه شرکت زیمنس ما قادر هستیم فراتر از “اینترنت صنعتی اشیاء ” برویم و به مدل‌های مهندسی دیجیتالی برای عملیات بصری، ارتباط زیرساخت‌ها و نیز “عملکرد دارایی” برسیم.»
وی ادامه داد: «با توجه با سابقه طولانی که در فناوری‌های مرتبط با اشتراک‌گذاری اطلاعات کسب کرده ایم و همچنین با توجه به همکاری گسترده‌ای که با شرکت بنتلی داریم، رهبری دیجیتال‌سازی صنعتی را به عهده گرفته ایم و از این رو بسیار هیجان زده هستیم.»
تهیه شده توسط:مهرداد یاوری