زوایای مختلف نقش یک مدیر فناوری بیم (BIM)

بیمانا: پرسش‌های زیادی در مورد مدیر فناوری بیم (BIM) وجود دارد که هنوز پاسخ‌های روشنی به آنها داده نشده است. سئوال‌هایی در مورد مسئولیت‌ها، وظایف، توانمندی‌ها و حداقل شرایط احراز مسئولیت یک مدیر فناوری بیم (BIM) مطرح می‏‌باشد. اما سوال اصلی آن است که اصولاً یک مدیر فناوری بیم (BIM) چه کسانی و یا چه فعالیت‌هایی را می‌‏بایست تحت چه شرایطی مدیریت کند؟

مدیر فناوری بیم (BIM) یعنی چه؟

معمولاً فناوری بیم (BIM) ترکیبی از مباحث مختلفی چون مدل‌های سه‌بعدی، داده‌های غیرگرافیکی، مدیریت دارایی، COBie ( فرمت استاندارد تبادل داده ای) و غیره را پیش می‌آورد. توضیح وظیفه مدیر فناوری بیم (BIM) به افراد غیرمتخصص کار آسانی نیست چرا که این شغل موارد بسیار متنوع و متفاوتی را شامل می‌شود. این جایگاه شغلی شامل یک نقش مدیریتی و نظارتی بوده که می‏‌تواند از مدیریت و نظارت بر جزئی‏ترین موارد همچون "کنترل نقشه‌های CAD" تا موارد مهم و کلانی در پروژه همچون "استراتژی‌های کلی انجام کار" را در بر بگیرد.
بسیاری نقش مدیر فناوری بیم (BIM) را کامل شده نقش یک مدیر CAD می‌دانند. معمولاً این عنوان به بهترین کاربر نرم افزار CAD در گروه، دفتر یا شرکت تخصیص می‌یابد. در صورتیکه یک مدیر فناوری بیم (BIM) مسئول تأیید خروجی‌‏های طراحی‏‌های انجام گرفته می‏‌باشد به طوریکه که باید با استانداردهای لازم سازگاری دلخواه را داشته و در عین حال از یکپارچگی لازم نیز برخوردار باشند. به همین دلیل وظیفه سنگینی برعهده یک مدیر فناوری بیم (BIM) قرار دارد. البته این مسئولیت قابل تفیض به کنترل کننده‌‏های طراحی‏‌های صورت گرفته نیست، اما امروزه این مسئولیت به جایگاه سرپرست فنی نیز راه پیدا کرده است. در واقع مباحث طراحی‌های ویژه و نرم‌افزارهای CAD وقت کمتری را از یک مدیر فناوری بیم (BIM) می‌گیرد. اما در عوض او باید به فرایندها و داده‌‌های مطابق با استانداردهای فناوری بیم (BIM) توجه بیشتری نموده و همزمان نیز نگاهی به استراتژی‌های کلانی داشته باشد که میزان انطباق پذیری فناوری‌ بیم (BIM) را در سازمان معنا می‌‏بخشد.
باید توجه کرد که شکاف معنی‌داری بین وظایف مدیر فناوری بیم (BIM) در شرکت یا سازمان و وظایف او در یک پروژه‌ خاص وجود دارد. موفقیت در هر یک از این دو بخش به مجموعه‌ای متفاوت از مهارت‌ها، صلاحیت‌ها و انگیزه‌ها نیاز دارد. این تفاوت‌ها معمولاً هنگامی که سخن از وظایف مدیر فناوری بیم (BIM) به میان می‌‏آید، نادیده گرفته می‌شود.

با توجه به مطالب بالا، حال آیا واقعا می‌توانیم به این پرسش که «وظیفه مدیر فناوری بیم (BIM) چیست» پاسخ دهیم؟ همان اندازه که مفهوم فناوری بیم (BIM) گسترده است وظایف مدیر آن نیز از پیچیدگی زیادی برخوردار است. البته تمامی این معانی و تفاسیر مختلف می‌تواند صحیح و سودمند باشد اما لازم است تعریف مشخصی که همه دست‌اندرکاران درک یکسانی از آن داشته باشند را ارائه دهیم. در هر یک از این دو جایگاه کاری یک مدیر فناوری بیم (BIM) باید از مهارت، خلاقیت، دقت فنی و هوش مدیریتی لازم برخوردار بوده و وظایف خود را به نحو شایسته‌‏ای اجرا کند. باید به این حقیقت اذعان نمود که آنچه در اینجا اهمیت دارد توانمندی است و نه عنوان شغلی.
بی‌شک با گسترده شدن فناوری بیم (BIM) در صنایع مختلف و اجرای آن تا سطح سوم و حتی چهارم در کشورهای پیشرو شاهد تنوع بیشتر در وظایف شغلی مدیر فناوری بیم (BIM) خواهیم بود. این خود می‌‏تواند شامل طیفی گسترده از کار شامل «مدیریت CAD تکمیل یافته» با تمرکز بر طراحی‌ها تا بخش «استراتژی سازمانی» که به مهارت متفاوتی در کل چرخه حیات پروژه نیازمند است، شود. بی‌شک در آینده عنوان شغلی مدیر فناوری بیم (BIM) در راستای گسترش ساخت‌وساز دیجیتالی به عناوین متفاوتی دیگری تقسیم بندی خواهد شد. با توسعه فناوری‌هایی همچون اینترنت اشیاء (IOT) و گسترش اطلاعات حجیم و پیچیده‌ای (که در صنعت به آن کلان داده یا Big Data می‌گویند) و همچنین شهرهای هوشمند، ساختار مدیریتی یک مدیر فناوری بیم (BIM) بسیار متفاوت خواهد بود.
گفتنی است منظور از "کلان داده" مجموعه‌‏ای از "دارایی‌های داده‌ای" هستند که بسیار انبوه، پیچیده و گوناگون می‌‏باشند. پردازش این اطلاعات نیازمند به استفاده از روش‌هایی تازه دارد که انجام تصمیم‏‏‌گیری‏‌های صحیح‌، رویکرد مدیریتی با بینشی تازه و بهینه بودن پردازش را تضمین نماید. این نوع داده‌ها حرکت کسب‌وکار و فرایند چرخش کار در سازمان‌ها را مشخص می‌کند.

زنده‌باد تحول دیجیتالی!

«با توسعه فناوری بیم (BIM) همه پروژه‌های بزرگ و عمومی در حال پذیرش این فناوری برای صرفه‌جویی بیشتر در زمان و هزینه‌ انجام کار هستند. این فناوری در حال توسعه در همه صنایع عمرانی است و در آینده شاهد فراگیر شدن آن در همه جهان خواهیم بود.»
عبارت بالا را بارها و بارها از زبان رسانه‌های مختلف در مورد مزیت‌های مختلف فناوری مدلسازی اطلاعات ساختمان شنیده‌‏اید. اما با نگاهی به تجربه آموخته شده در کشور انگلستان و دیگر کشورهای پیشرو در این زمینه نوع و میزان تحقق این مزایا در عمل متفاوت است.
سالانه نشست‌ها و کنفرانس‌های مختلفی در حوزه فناوری بیم (BIM) انجام می‏‌شود تا اهداف مذکور را تحقق ببخشند. از سوی دیگر دگرگونی آهسته‌ای برای دیجیتال‌سازی صنعت ساخت‌وساز در حال انجام است. باید اطمینان حاصل کرد که این تحول دیجیتالی با همان سرعتی پذیرفته می‌‏شود که صدها تحول دیجیتالی دیگر پذیرفته شده است. باید بررسی شود چرا انقلاب دیجیتالی در دیگر بخش‌ها با این سرعت مورد تأیید و استقبال قرار گرفتند و با استفاده از این تجربه‌های موفق آموزه‌های فناوری بیم (BIM) را فراگیر نمود.

شاید راهکار اصلی این باشد که با استفاده از روش‌های مختلف ممکن، امکان به کار‏گیری از این فناوری را برای کاربران نهایی ساده‌تر نماییم. بدین گونه گسترش و فراگیری این فناوری به‌ شکل بهتر و بهینه‌ای انجام می‌پذیرد و دستیابی به راهکارهایی مانند هماهنگی و یکپارچگی بهتر برآورده می‌شود.