چگونه واقعیت مجازی به خلاقیت طراحان کمک می‌کند!

به گزارش بیمانا شرکت اِب3 (Ebb3) به دنبال ارائه راه‌حل‌های جدید واقعیت مجازی برای طراحان در صنایع اتومبیل سازی، هوافضا و ساخت و ساز است. این شرکت در زیرساختارهای شبکه‌ای برای گرافیک‌های سه‌بعدی جزو شرکت‌های پیشرو به شمار می‌رود که این کار را با استفاده از تکنولوژی سیتریکس (Citrix) انجام می‌دهد.
فناوری سیتریکس در محیط کامپیوترهای مجازی با عملکرد بالای (HPVC) شرکت اِب3 پیاده‌سازی می‌شود و به‌منظور ارائه آن از راه‌حل‌های واقعیت مجازی استفاده خواهد شد.
سیستم‌های HPVC و فناوری سیتریکس باعث ارتقای مدیریت اطلاعات و فرآیند انتقال ابزار طراحی واقعیت مجازی استفاده خواهد شد. در نتیجه فرآیند طراحی را ساده‌تر خواهد شده طبق برآوردهای اولیه حدود 50 درصد از زمان طراحی مفهومی کاسته می‌شود.

مدیریت تعمیر و نگهداری با پیاده‌سازی مدل اطلاعات ساختمان

چکیده

در مقالۀ پیش‏رو، فرآیند پیاده‌سازی مدل اطلاعاتی ساختمان بررسی می‌شود تا روش کاری برای ساختمان‏‌سازی تعیین شده و چهارچوبی برای گزارش‏ مشکلات اولیه پیاده‌‏سازی به دست آید.
تحقیقات انجام شده توسط پژوهشگران و متخصصین نشان می‏‌دهد که مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) در مرحلۀ طراحی و ساخت، در هزینه و زمان صرفه‌جویی کرده و در بهبود ارتباطات موثر بوده است. این روش در مقایسه با طراحی‌های دوبعدی و سه‌‏بعدی مرسوم از دقت بیشتری در اشتراک‏‌گذاری مدل اطلاعات ساختمان برخوردار است و اطلاعات قابل دسترس وضوح و پیوستگی بیشتری در طول چرخه پروژه دارند.
همانند برنامه‏‌های حفظ‏ و نگهداری و همچنین برنامه‌های موقعیت ‏و اطلاعات مکان‏‌ها، تا کنون از پتانسیل‏‌های فناوری بیم (BIM) در مرحلۀ مدیریت و عملیات (مدیریت تعمیر و نگهداری ساختمان) به درستی بهره‌‏‏برداری نشده است. اما اکنون در ساخت‏‌وسازهای جدید و بازسازی‏‌ها، دولت انگلستان همانند کارفرمایان اصلی و مالکین خصوصی استفاده از فناوری بیم (BIM) را مطالبه می‌‏کنند. طبق برآوردهایی، 70 تا 75 درصد از ساختمان‏‌های انگلستان تا سال 2050 همچنان برپا خواهند بود، درنتیجه، در مورد هیچکدام از آنها مدلسازی اطلاعات ساختمانی انجام نخواهند گرفت مگراینکه تحت تعمیر و مرمت اساسی قرار بگیرند. این وقفه طولانی مشکلی است که وقتی صحبت از فناوری بیم (BIM) می‌‏شود باید از آن یاد شود.
در اینجا با استفاده از یک چهارچوب جدید یافته‌‏های اولیۀ دو مورد مطالعۀ مدلسازی اطلاعات ساختمانی دو ساختمان ارائه می‌‏شود و نشان‌‏داده می‌‏شود مهارت‏‌های حداقلی فناوری بیم (BIM) برای ساخت یک مدل ساختمانی پایه کافی است و می‏‌توان این مدل را توسط مدیران بخش تعمیر و نگهداری در طی زمان پیاده‏‌سازی کرد.

1. مقدمه

تعداد شرکت‌هایی که از فناوری بیم (BIM) جهت طراحی و ساخت در بناهای جدید استفاده می‌کنند، دائما در حال افزایش است و از این فناوری درحال پیشرفت جهت اصلاح پیچیدگی‌های روزافزون پروژه‌های ساختمانی جدید استفاده می‏‌کنند. درواقع فناوری بیم (BIM) یک فرآیند مدیریت اطلاعات است که از آن را در تمامی مراحل چرخه حیات یک ساختمان همانند درک موارد ضروری از طرف مالک، ارزیابی طراحی، مدیریت مراحل ساخت و بهره‌برداری یک ساختمان تا زمان تخریب آن استفاده می‏‌کنند. این شیوه موجب کاهش هزینه‏‌ها شده و در آن فرآیند تحویل پروژه با کارآیی بیشتر تضمین می‏‌شود؛ همچنین سطح همکاری‏‌ها را افزایش داده و سبب ارتقا امر تبادل دانش می‌شود.
گرچه مزایای بیشمار فناوری بیم (BIM) در طراحی، برنامه‌‏‏‏ریزی و ساخت توسط متخصصین و دانشگاهیان مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است، اما در بخش عملیات بهره‌برداری و مدیریت اداره و نگهداری ساختمان، این فناوری موضوع نسبتاً جدیدی است.
استراتژی دولت انگلستان در صنعت ساخت‏‌وساز موجب شده است آگاهی در مورد فناوری بیم (BIM) افزایش یابد و پذیرش آن ارتقای چشمگیری پیدا کند. از سال 2016، سطح دو فناوری بیم (BIM) برای همه پروژه‌های دولتی در انگلستان اجباری شده است. این سطح بر طراحی و ساخت تمرکز دارد درحالیکه سطح سه، فناوری بیم (BIM) را برای اداره دارایی‏‌ها در طول چرخه حیات پروژه توسعه می‌‏دهد.
سطح سه همکاری بین تخصص‏‌های موجود توسعه پیدا می‏‌کند و این امر مدیران تعمیر و نگهداری را به استفاده بیشتر از فناوری‏‌های مدل‏سازی ترغیب می‏‌کند.
اخیراً پژوهشگران احتمال ادغام فناوری‌‏های فناوری بیم (BIM) و ‏ FM را مورد توجه قرار داده‏‌اند که تمرکز اصلی آن بر روی ساختمان‏‌های جدید بیشتر از ساختمان‌‏های فعلی است؛ گرچه با فرض پایدار ماندن 70 تا 75 درصد ساختمان‏‌های فعلی تا سال 2050، مشکل مدلسازی اطلاعات این ساختمان‏‌ها نیز باید مدنظر قرار گیرد.
مدیران تعمیر و نگهداری ساختمان برای پرداختن به عملکردهای روزانه می‏‌کوشند کلیه اطلاعات موجود را استانداردسازی کنند و مدیریت چرخه حیات ساختمان را بهبود بخشند. گرچه، اطلاعات ساختمان‏‌ها اغلب ناقص و غیرقابل استفاده است و هنگام بهره‏برداری از ساختمان به موازات داده‏‌های پروژه، زمان بسیاری صرف بررسی اطلاعات تعمیر و نگهداری ساختمان می‏‌شود. کار فناوری بیم (BIM) در اینجا یکپارچه‏‌سازی داده‌‏های سیستم در طی چرخه حیات ساختمان است و درنتیجه فرصتی برای بهبود روش‏‌های جمع‌‏آوری داده‏‌ها در اختیار مدیران تعمیر و نگهداری به دست می‏‌آید تا عملکرد خود را بهبود بخشند.
مزایای بالقوۀ زیادی در فناوری بیم (BIM) برای مراحل بهره‌‏برداری و نگهداری ساختمان وجود دارد که تعمیم آنها در روش‏‌های مدیریت تعمیر و نگهداری و گسترش آنها در مدل‏سازی ساختمان از اهمیت برخوردار است؛ مواردی همچون دسترسی به اطلاعات ساختمانی، توسعه برنامه نگهداری، امکان پیگیری و پشتیبانی اطلاعات چرخه حیات در ساختارهای ساختمانی به همراه امکان بهبود کارآیی‏‌ها از جمله این مزیت‏‌ها است.
هدف از این مقاله ارائه چهارچوب اولی‌ه‏ای جهت مدل‏سازی اطلاعات ساختمان‏‌های موجود است. در بخش دوم به چگونگی گسترش مدل‏‏ اطلاعات مطابق با 1192 PAS می‏‌پردازیم و در ادامه در بخش سوم بر فناوری‏‌های قابل دسترسی کنونی جهت مدل‏سازی ساختمان‏‌های موجود تمرکز می‏‌کنیم. در فصل چهارم نیز با بهره‏‌گیری از دو ساختمان به عنوان موارد تحقیقاتی، روش‏شناسی تحقیق را مورد بررسی قرار می‏‌دهیم. در فصل پنجم چهارچوب RetroBIM مطرح شده و پیشرفت‏‌های آتی مطالعات بررسی می‏‌شود و در انتها در فصل ششم با موضوع یافته‏‌های تحقیقاتی خاتمه می‌‏یابد.

2. مشخصات عمومی ساختمان یا PAS 1192

در هرمرحله از چرخه حیات ساختمان حجم موارد گرافیکی و داده‌های لازم تغییر می‌کند ( شکل1). حجم داده‌‏های گرافیکی که از عناصر اصلی طراحی است به محض تکمیل طراحی کاهش پیدا می‌کند درحالیکه داده‌‏های اطلاعاتی در طی مراحل ساخت و بهره‏برداری از اهمیت برخوردار است.

شکل 1: داده‌های گرافیکی و غیر گرافیکی طی مراحل طراحی، ساخت و بهره برداری

با بهره‏‌گیری از فناوری بیم (BIM) می‌‏توان ویژگی‏‌های فیزیکی و عملکردی یک ساختمان را تلفیق کرد و نیازهای متفاوت کاربران را به سادگی در طول چرخه حیات یک ساختمان، برآورد. موسسه استاندارد بریتانیا در سال 2013 برای دستیابی به مدل اطلاعاتی مطابق با نیازهای هر سازمان، مشخصات عمومی قابل دسترس آن یا همان PAS1192 را منتشر کرده است. در بخش اول این سند "مشخصات اطلاعاتی برای فاز ساخت و تحویل پروژه‏‌های دارای مدل اطلاعاتی" فراهم شده و بخش دوم "تعیین استانداردهای لازم جهت ایجاد شرایط لازم سطح دو فناوری بیم (BIM) در ساختمان‏‌های جدید یا در حال ساخت و نوسازی" نام دارد. بخش دوم PAS1192 با استفاده از مراحل مختلف چرخه تحویل اطلاعات یا IDC، چارچوبی را برای ایجاد و توسعه مدل‌های اطلاعاتی فراهم می‌کند که حاصل آن بعد از تحویل پروژه و در تحویل مدل اطلاعاتی مطابق مدل اطلاعات دارایی یا AIM آشکار می‌شود. همگام با پیشرفت پروژه، اطلاعات داخل مدل در هر مرحله ارتقا یافته و براساس نیازهای اطلاعاتی کارفرما یا EIR شکل می‌‏گیرند. در بخش سوم PAS1192 مدل اطلاعات دارایی یا AIM به صورت عملیاتی آنالیز شده و تحت تأثیر اتفاقاتی که در زمان استفاده از یک ساختمان رخ می‏‌دهد همچون وقایع عمده و جزئی، از کار افتادن یک بخش، انتقال مالکیت تکمیل می‌‏شود. عنوان ‏بخش سوم PAS 1192 یا "مشخصات مدیریت اطلاعات در فاز بهره‌برداری پروژه‌های ساختمانی که از مدل اطلاعاتی ساختمان استفاده می‌کند" به معنای بکار گرفتن این سند جهت نگهداری و مدیریت استراتژیک در طی بهره‌برداری از ساختمان است.
به هرحال این استانداردها در ساختمان‏‌هایی که مورد بازسازی اساسی قرار نمی‏‌گیرند عملاً کاربردی ندارد و درنتیجه مدل‏سازی اطلاعات ساختمان دچار وقفه‌‏ای اساسی خواهد شد.

3. BIM برای ساختمان‌های موجود

گرچه وجود مدل اطلاعاتی قابل دسترس برای همه ساختمان‌ها ایده‌آل است، اما اغلب ساختمان‏‌های موجود قبل از فناوری بیم (BIM) ساخته شده‌‏اند و علیرغم رشد روزافزون پروژه‌های BIM، هنوز این کار برای همه ساختمان‌های جدید اجرا نمی‌‏شود. این فناوری امکان ساخت مدل‏‌های اصلاح شده را طی ساخت‏‌وساز فراهم می‌‏کند. گرچه به گفته کارشناسان عدم تقاضای کارفرما جهت پیاده‌سازی مدل‌ها در مدیریت تعمیر و نگهداری ساختمان به همراه عدم مهارت و درک کافی از مدل‏سازی اطلاعات ساختمان باعث ایجاد یک چرخه نادرست شده و مانع از بکارگیری فناوری بیم (BIM) در مدیریت تعمیر و نگهداری ساختمان می‏‌شود.
یکی از روش‏‌های متداول ساخت مدل سه‏‌بعدی فناوری تصویربرداری اسکن لیزر سه‌‏بعدی است که از سال 1990 تاکنون استفاده می‏‌شود و با دقتی بسیار بالا اطلاعات دقیق و جزئی را تهیه می‌‏کند. این فناوری نسبت به روش‏‌های نقشه‌برداری سنتی بسیار دقیق‌تر و سریع‌تر بوده، از نظر کاربردی طیف وسیعی داشته و در حال حاضر نیز دقیق‌ترین روش ساخت مدل برای ساختمان‌های موجود است. گرچه هنوز اشکالات بالقوه‏ای در اسکن سه‌‏بعدی وجود دارد برای مثال اسکن اشکال داخلی ساختمان به اندازه اسکن بیرونی آن دقیق نیست و به صورت خودکار انجام نمی‏‌شود؛ طراحی‏‌های پیچیده نیز می‌تواند پروسه اسکن را بسیار دشوار کند یعنی تعداد بیشمار داده‌‏های ساخته شده در عملیات اسکن ممکن است موجب کندی یا توقف عملیات شود. علاوه براین مشکلات، تجهیزات اسکنر که ابزار لازم برای پردازش اطلاعات و مدل‏سازی است دارای هزینه‌‏های بالایی است. فرآیند عکسبرداری و ساخت مدل، به دلیل پیچیدگی‏‌هایش نیازمند کوشش، صرف زمان و مهارت‌‏های پیشرفته بوده و همین امر مدلسازی ساختمان‏‌های موجود را کاهش می‌‏دهد.
در ادامه چهارچوب و روش کاری جهت رفع موانع موجود برای ایجاد یک مدل اطلاعاتی ساختمان ارائه می‌‏شود.

4. روش‌شناسی

هدف از این تحقیق رسیدن به روش جدیدی برای پیش‌بینی ساختن مدل اطلاعاتی برای ساختمان‌های حال حاضر است. رویکرد مورد استفاده در این مطالعه نیز شامل مروری بر ادبیات بحث برای دستیابی به فهمی از شکاف موجود با استفاده از سند PAS1192 است. در پایان آزمایش عملی بر روی دو ساختمان مورد مطالعه که دارای مدل اطلاعات ساختمان نیز نبوده‌اند انجام می‌گیرد؛ هر دو ساختمان‌ غیرمسکونی بوده و آزمایش از مراحل مختلف چرخه حیاتشان صورت می‌گیرد. انتخاب این ساختمان‌ها بر اساس شانس دسترسی به اطلاعات مورد نیاز برای مراحل بعدی تحقیق و همچنین تمایل مدیران تعمیر و نگهداری ساختمان برای کار با آنها بوده است تا درک بهتری به چگونگی مدیریت تعمیر و نگهداری آنها به دست آید.
اگرچه نتایج تحقیقات را نمی‌توان به دلیل اندازه کوچک مدل نمونه به ساختمان‌های دیگر بسط داد، اما منابع مختلف دیگر می‌تواند در درک بهتر سرمایه زمان و کوشش لازم برای ساخت مدل اطلاعاتی بدون نیاز به اسکن لیزر سه‌بعدی یاری رساند تا بدین وسیله مدیریت تعمیر و نگهداری ساختمان‌های موجود بهتر انجام پذیرد.
مدل‌های این دو ساختمان با استفاده ازنرم افزار رویت (Revit) ساخته شده‌اند. محققین جهت استفاده از نرم‌افزار دو روز در کارگاه حضور یافتند و از برنامه آموزشی آنلاین جهت عملکرد بهتر در طی مدل‌سازی بهره‌مند شدند.

4-1. مطالعات موردی

4-1-1- مطالعه موردی 1: اخیراً ساختمان بلمونت (Belmont House) (شکل 2) که از سال 2002 توسط شرکت BAM FM نگهداری می‌شده به شورای شهر ردکار و کلیولند (Redcar & Clevel and Borough) اجاره داده شده است. این ساختمان 3 طبقه، مساحتی بالغ بر 4 هزار 100 متر مربع را اشغال کرده است. هر طبقه شامل فضاهای باز، دفاترخصوصی و اتاق‌های ملاقات می‌شود که مجموعاً بالغ بر 103 اتاق است. طبقه همکف ساختمان تا حدودی جهت استفاده‌های عمومی بوده در حالیکه طبقه اول و دوم اختصاص به کارکنان شاغل در این ساختمان دارد.

شکل 2: ساختمان بلمونت

4-1-2- مطالعه موردی2: کالج فنی دانشگاه میدوِی (Medway) (شکل3)، یک دانشکده جدید است که در محل بازسازی منطقه چاتم واترز (Chatham waters) در شمال شهر کنت در جنوب شرقی انگلستان واقع شده است. این دانشکده دارای چهار طبقه با مساحتی بالغ بر 6 هزار 100 متر مربع با ظرفیت امکانات آموزشی، اتاق‌های کارگاه، دفاتر کارکنان، سالن ورزشی، سالن غذاخوری و محل اجتماعات است.

شکل 3: دانشکده فنی دانشگاه میدِوی

5- چارچوب RetroBIM

اطلاعات، برای مدیریت تعمیر و نگهداری ساختمان امری حیاتی بوده و دسترسی آسان به اطلاعات مورد نیاز برای اداره و بهره‌برداری از ساختمان، ضروری است. با این وجود، اغلب مدارکی که توسط پیمانکاران به مدیران تعمیر و نگهداری ساختمان تحویل می‌گردد هنوز بصورت دستی و کاغذی بوده و هزاران نفر- ساعت صرف می‌شود تا اطلاعات ناقص و غلط را از نو فراهم آورند. فناوری باعث شده تا مدیریت تعمیر و نگهداری یا FM روش‌های سنتی را بصورت خودکار درآورد. گرچه آنچه که هنوز از مفهوم "مدیریت تعمیر و نگهداری" استنباط می‌‌شود بیشتر ابزاری خدماتی است تا یک امر راهبردی مهم و توانخبش. اغلب عملیات FM به صورت دستی انجام می‌گردد، اما استفاده از BIM سطح بهره‌وری و دقت را افزایش داده و مدل‌های ساختمانی به عنوان تنها منبع برای کل اطلاعات پروژه استفاده می‌شوند. با این وجود، نکته حائز اهمیت در ساخت مدل برای ساختمان‌های تفاوت پروژه‌ها از همدیگر است، بنابراین هر مدل نیز از مدل ساختمانی دیگر متفاوت خواهد بود. هنگامی که BIM برای مدل FM ایجاد می‌شود تمامی جوانب باید براساس خود ساختمان، کاربرد آن، استراتژی‌های مدیریتی و کاربران آن در نظر گرفته شود.

تفاوت‌های مشخص مانع از شناسایی مجموعه اطلاعات فردی، که می‌تواند در فاز عملیاتی مدل‌های هر ساختمان استفاده می‌شود. نیاز است اطلاعات هر ساختمان در سطوح مختلف ارزشی در طول چرخه حیات ساختمان ثبت شود. آثار و مقالات تحریر شدۀ فناوری بیم (BIM) در FM همچنان در مراحل بسیار ابتدایی پیاده‌سازی است و دستیابی به داده‌های مورد نیاز جهت مدیریت ساختمان، همچنان یک مانع اساسی در آن بشمار می‌رود.
انگیزه اصلی این تحقیق، خلق چهارچوبی جدید برای دستیابی به نسلی از مدل‌های اطلاعاتی برای ساختمان‌های فعلی با هدف ساده‌سازی مراحل پیشرفت است. این امر با ارایه فرصت به مدیران تعمیر و نگهداری ساختمان جهت ساخت مدل‌هایی مناسب ساختمان، استراتژی‌های مدیریتی و کاربران آنها است. نام این چهارچوب RetroBIM بوده (شکل4) و فرآیندی‌ تکرار شونده براساس افزایش سطح جزییات اطلاعات مدل است.

این چهارچوب با مدل پایه آغاز می‌شود؛ یک مدل سه بعدی گرافیکی ساختمان که عبارت است از دیوارهای درونی و بیرونی، پنجره‌ها و درب‌ها. به محض تکمیل مدل پایه، مدیران تعمیر و نگهداری ساختمان آنچه که جهت عملکرد، نگهداری و پاسخگویی به تصمیمات اجرایی ساختمان مورد نیاز است را تعیین می‌کنند. موارد لازم را می‌توان براساس موضوع، عملکرد و سطح بهره‌برداری، جهت تأمین استراتژی کوتاه مدت و بلندمدت و بهره‌برداری روز به روز تعیین کرد. سپس این موارد لازم، به ویژگی‌هایی که ممکن است شامل اطلاعاتی در مورد ابعاد، شناسایی، عملکرد، نصب و راه‌اندازی/ کاربرد، پایداری/ استفاده، مدیریت و نگهداری یا مشخصات عناصر مدل باشند، تبدیل می‌شود. در پایان هر تکرار، مدیران تعمیر و نگهداری به بررسی موارد لازم و ویژگی‌های مرتبط مدل‌ها و سازگاری آنها با اهداف آینده می‌پردازند. اگر مدل‌ها با اهداف آینده سازگار باشند آنها را طبق مجموعه جدیدی از اطلاعات بروزرسانی می‌کنند. در هر تکرار، نیازمندی‌ها و ویژگی‌های دیگر ارزیابی شده و مدل براساس نیازهای هر ساختمان و سازمان، به مرور گسترش می‌یابد. مدل‌ها شامل گستره و عمق اطلاعات متناسب با هر پروژه بوده و با مرور زمان توسعه می‌یابند.

5-1- ایجاد مدل پایه

5-1-1- مدل پایه ساختمان بلمونت
برای ایجاد مدل ساختمان، شخصی با محاسبه فاصله لیزر آن را اندازه‌گیری کرد. این عملیات 8 ساعت طول کشید و برای حصول اطمینان بیشتر، هر اندازه‌گیری سه بار تکرار و ضبط شد. سپس مقدار متوسط هر اندازه‌گیری جهت ایجاد مدل نهایی مورد استفاده قرار گرفت.
ساختمان یک طرح خطی داشته و مراحل توسعه مدل تقریبا 7 ساعت و 30 دقیقه به طول انجامید که بطور میانگین هر 547 مترمربع، یک ساعت زمان برد. مشکل اساسی پیش‌رو، انجام پوشش شیشه‌ای بوده که با ایجاد سطوح میانی بین کف اول و دوم و همچنین بین کف دوم و سقف می‌توان بر آن غلبه کرد.

شکل 6 : نمای روبرو از ساختمان شکل 5 : نمای سه‌بعدی ساختمان

5-1-2- مدل پایه دانشکده فنی دانشگاه میدِوی
به منظور ایجاد مدل، محقق از نقشه‌های کف، نمادها و برش‌ها تهیه شده توسط پیمانکار ساختمان استفاده می‌کند. فاکتورهای خاص در طراحی این ساختمان متأثر از توسعه مدل سقف‌های چند سطحی و نورگیرهای داخلی در سالن ورزشی است. مدل بطور تقریبی در مدت زمان 13 ساعت تکمیل شد و بطور میانگین در هر ساعت 469 مترمربع را مدل‌سازی شد.

شکل7: نمای سه‌بعدی ساختمان

6. نتیجه گیری

مزایای بهره‌گیری از فناوری بیم (BIM) در مدیریت ساختمان‌ها، می‌باید به ساختمان‌های موجود فاقد مدل نیز تعمیم یابد. با اینکه فناوری‌هایی مانند اسکن لیزری، ساخت مدل سه‌بعدی املاک موجود را میسر کرده‌اند، اما به علت محدویت‌های متعدد استفاده از آن‌ها به ندرت اتفاق می‌افتد. چارچوب RetroBIM پیشنهادی در این مقاله، یک روش‌ جدید جهت توسعه مدل‌های اطلاعاتی قراردادی برای ساختمان‌های موجود است. این امر براساس استراتژی مدیریت تعمیر و نگهداری ساختمان و همچنین مقتضیات ساختمان‌ها صورت می‌گیرد. مطالعه موردی ارایه شده با وجود محدودیت‌هایی که دارد، نشان می‌دهد که مدل پایه (نقطه شروع این چارچوب) را می‌توان بدون فناوری‌های پرهزینه و زمانبر هم درست کرد. آزمایش‌های متعدد نشان می‌دهند که مدل قابل استفاده برای مدیریت تعمیر و نگهداری ساختمان با مدلی که در مرحله طراحی و ساخت و ساخت تهیه ‌می‌شود، متفاوت است. به این ترتیب، بخش گرافیکی مدل باید به حداقل رسیده و تمرکز اصلی برروی شناسایی مجموعه داده‌های اساسی به منظور ساخت مدل‌های کامل و جامع قرار گیرد. برای ساخت مدل‌های پایه، حداقل مهارت در مدلسازی فناوری بیم (BIM) کافی بوده و حتی مدلی که فاقد جزئیات کامل معماری باشد را نیز می‌توان جهت ارتقا و بهبود عملکرد مانند مدیریت فضاها مورد استفاده قرار داد. بنابراین، مدیران تعمیر و نگهداری ساختمان‌ها قادرند مدل پایه را ساخته و از آن به جای نقشه‌های دو بعدی که در عملیات روزانه مورد استفاده قرار می‌گیرد، بهره گیرند. با اضافه کردن اطلاعات مطابق با مقتضیات و ویژگی‌های مورد نیاز، چرخه ارزشیابی مدل اطلاعاتی در طی زمان انجام شده و تبدیل به ابزار تصمیم‌گیری دقیق جهت مدیریت تعمیر و نگهداری ساختمان می‌شود، که هم نیازهای استراتژیکی کوتاه مدت و دراز مدت و هم عملیات روزانه را تامین خواهد کرد. در مقایسه با فناوری‌های موجود در مدل‌سازی ساختمان‌ها، روش کار مذکور نیازی به استفاده از متخصصین بیرون از محیط کار، صرفه هزینه‌های اساسی و زمان اضافی برای مدیران تعمیر و نگهداری ساختمان جهت ساخت مدل نداشته و از زمان پیاده‌سازی نیز بطور چشمگیری کاسته می‌شود. در جایی که مهارت مدلسازی اطلاعات ساختمان وجود ندارد، این روش کار بدون محدودیت برای هر نوع ساختمان قابل استفاده بوده و بهره‌گیری از مزایای استفاده از مدل اطلاعاتی ساختمان در طول فاز عملیاتی برای هر مدیر پروژه‌ای را میسر می‌شود. مدیران تعمیر و نگهداری ساختمان غالباً وقت کمی برای فعالیت‌های دیگری مانند ساخت مدل‌های اطلاعات ساختمان دارند و کمبود بالقوه مهارت مدلسازی اطلاعات ساختمان در این زمینه احساس می‌شود. هر دوی این عوامل می‌توانند باعث محدودیت در انتخاب RetorBIM شوند، اما با سرمایه‌گذاری آموزشی، بکارگیری فارغ التحصیلان رشته مدیریت تعمیر و نگهداری و کسانی که از قبل دارای مهارت مدلسازی اطلاعات ساختمان بوده‌اند، می‌توان این مشکلات را برطرف کرد.
بخش بعدی این تحقیق به تعیین مقتضیات و ویژگی‌های ضروری جهت مدیریت یک ساختمان خواهد پرداخت. این امر بر پایه وظایف مختلفی است که معمولاً بر عهده مدیران تعمیر و نگهداری ساختمان بوده و براساس مقالات تحریر شده در این زمینه و نظرسنجی آنلاین تعیین می‌شود. به محض آنکه روش کار کامل شد، در دو مورد مطالعاتی به‌طور عملی اجرا می‌شود. جهت اثبات صحت تحقیقات و بررسی این روش کاری دو مورد مطالعاتی پیچیده‌تر مورد آزمایش قرار خواهند گرفت. نخست خیابان استاک‌ول (stockwell) و ساختمان و کتابخانه دانشگاه گرینویچ (Greenwich) که در سپتامبر سال 2014 بازگشایی شده است و همچنین یک ساختمان درجه دو که در دو سال آینده نوسازی خواهد شد. (کتابخانه و لابراتوار مرکزی دانشگاه گرینویچ که بین سال‌های1764تا 1786 ساخته شده است.)

نظام مدلسازی ساختمان در ایران متولی ندارد/ساخت‌وساز دولتی ذیل BIM

به گزارش بیمانا به نقل از  پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی حامد مظاهریان در چهارمین نشست هم اندیشی تهیه نقشه راه سند استراتژیک مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) بر ضرورت تدوین مسیر دستیابی به نظام BIM تاکید کرد و گفت: ما به دنبال کامل کردن پازل تهیه نقش راه (BIM) هستیم تا بدانیم در این مسیر چه کارهایی باید صورت گیرد. لذا برگزاری این جلسات به تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری در این مورد کمک خواهد کرد. همه ما تلاش داریم تا نوری بر این مسیر بیفکنیم و قطعا از این قدم ها به عنوان قدم های تعیین کننده در تاریخ ساختمان ایران یاد خواهد شد.

وی به نبود متولی مشخص در حوزه BIM نیز اشاره کرد و افزود: باید مشخص شود که متولی BIM در این کشور کیست؟ تنها وزارت راه و شهرسازی نمی‌تواند متولی BIM باشد، چراکه این موضوع فرابخشی است.

وی با اشاره به این موضوع که کشور انگلستان توانسته با BIM، ۲۰ درصد زمان و ۳۰ درصد انرژی را در فرآیند ساخت کاهش دهد، گفت: اهمیت BIM هنوز برای سطوح عالی تصمیم گیری در کشور مشخص نشده است. باید بتوانیم مزایایBIM را تبلیغ و ترویج کنیم. دراین صورت خود ارگان ها و نهادها متقاضی متولی این حوزه خواهند شد.

مظاهریان همچنین به نحوه استقرار BIM در کشور پرداخت و گفت: با این دیدگاه که چون در این حوزه تازه وارد هستیم، باید از سطوح اولیه و ابتدایی شروع کنیم موافق نیستم. تجربیات توسعه در دنیا اینگونه نیست که حتما یک فرآیند خطی طی شود. این نظریات کلاسیک است. اکنون ثابت شده که می توان میان سطوح ابتدایی و پیشرفته پل زد و از ابتدا به سطوح عالی دست یافت.

وی ادامه داد: اگر سطوح بالا را هدف قرار ندهیم، انگیزه لازم برای حرکت فراهم نمی شود. البته نباید در این راه شتابزده عمل کرد.

ضرورت تشکیل کارگروه BIM

معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینکه در مطالعات انجام شده، چند نقطه عطف برای استقرارBIM در نظر گرفته شده است، گفت: اولین نقطه عطف انجام طرح‌ها و پروژه های پایلوت است. این طرح های میدانی می تواند به ما بگویند در روند کلی چه اتفاقی خواهد افتاد  و مشکل از کجاست.

وی ادامه داد: نیاز به شروع طرح های پایلوتی زمان بر  که دو یا سه سال طول بکشد نیست. خوشبختانه بسیاری  از پروژه‌ها اکنون شروع شده و در حال انجام است. این پروژه ها می توانند به عنوان پایلوت در نظر گرفته شود و تنها کافی است این کارها مستندسازی شوند.

مظاهریان پیشنهاد داد از این پس گروهی از پروژه‌های دولتی با استفاده از نظام و کاربست BIM انجام شود و گفت: پیگیری های لازم صورت خواهد گرفت تا نظام BIM در پروژه‌های دولتی مستقر شود. این کار هم بازار کار ایجاد می کند و هم پایلوت مورد نظر را برای ما فراهم خواهد کرد.

وی با اشاره بر ضرورت مستندسازی پروژه‌های دولتی و انجام کار تحقیقاتی بر پایه آن‌ها افزود: سعی می کنیم تا یک ماه آینده تعدادی از پروژه های وزارت راه و شهرسازی به صورت پایلوت و در نظام BIM تعریف شود و وزیرمحترم راه و شهرسازی نیز  به موضوع BIM ابراز علاقه کرده اند.

در ادامه معاون وزیر راه وشهرسازی بر لزوم ایجاد یک کارگروه مرتبط با BIM تاکید کرد و گفت: تمام ذی‌نفعان این حوزه باید کنار هم جمع شوند و به تصمیم‌سازی برای این کار بپردازند و لازم است تا نمایندگان رسمی همه ذی‌نفعان در این کارگروه حضور داشته باشند. حضور نهادهایی چون جامعه مشاوران، نظام مهندسی و سازمان برنامه و بودجه و وزارت صنعت، معدن و تجارت و همچنین سازمان استاندارد و معاون علمی رئیس جمهور و وزارت آموزش علوم و نیز انجمن های علمی دانشگاهی و نهادهای صنفی و حرفه ای و... در این کارگروه ضروری است.

زیرساخت‌های حقوقی باید تقویت شوند

مظاهریان به نقش دولت اشاره کردو گفت: نقش دولت باید در این مورد  رگولاتوری باشد و در واقع  نقش دولت در اینکار اعظیم بوده و هر جا دولت مشکلات حقوقی و یا مشکلات دیگر را مشاهده کرد باید آن را رفع کند.

وی افزود: پژوهشکده‌های خوبی در دانشگاه ها وجود دارد. لازم است این مراکز تقویت شوند و ارتباط بین آن ها برقرار شود. در این صورت نیازی به ورود دولت وجود ندارد.

مظاهریان ادامه داد: ما به یک نهضت تولید مدارک پشتیبان نیاز داریم. تجربه های جهانی باید به وسیله هماهنگی در تولید محتوی و ترجمه در دسترس قرار بگیرند. مقالاتی که در جهان تولید می شوند، نمونه‌ها و دستور عمل‌ها باید به سرعت فهرست و ترجمه شود.

معاون مسکن و ساختمان وزیر راه و شهرسازی سپس به مبحث کدهای ارتباطی پرداخت و گفت: در قضیه کدهای ارتباطی، نیاز به نقشه مدل داریم. لازم است بر مبنای مطالعات یک سیستم و استاندارد بین المللی را بپذیریم و کدها یکسان شود.

مظاهریان در نهایت ضرورت ایجاد زیرساخت‌های حقوقی در حوزه BIM را مطرح کرد و گفت: در بحث مالکیت فکری و معنوی، باید بتوانیم راهکاری برای حمایت از ایده‌ها پیدا کنیم. همچمین ما در امور قراردادها هم مشکل داریم. در قراردادها به حقوق طرفین توجه نمی شود که باید این مسئله برطرف شود در واقع با استقرار نظام BIM می‌توان یک بازنگری کلی در تمام مسائل مربوط به صنعت  ساختمان انجام داد.

بزرگترین به‌روزرسانی نرم‌افزار یونیتی از آغاز به‌کار شرکت

به گزارش بیمانا نسخه 2018.1 یک به‌روزرسانی‌ عظیم است. این نسخه جدید نرم‌افزار یونیتی آغازی برای چندین نوآوری از جمله، جریان کاری پرداخت نهایی (Render) از طریق کدنویسی و سیستم کاری #C است. این نوآوری‌ها رسیدن به عملکرد با کیفیت‌تر و گرافیک زیباتر را ممکن ساخته است.
طبق گفته برت بیبی (Brett Bibby) مدیر مهندسی این شرکت: با نسخه 2018.1 یونیتی ما یکی از بزرگترین به‌روزرسانی‌ها را در تاریخ این شرکت ارائه کرده‌ایم. این به‌روزرسانی بر مبنای دو مفهوم پایه‌ای است؛ پرداخت نهایی سطح بالاتر و عملکرد بهینه.
گفتنی است از این نرم‌افزار در صنایع ساخت‌وساز و راهکارهای مدیریت مدلسازی اطلاعات ساختمان نیز استفاده می‌شود.

کاهش ریسک سرمایه‌گذاری با برنامه اجرایی فناوری بیم (BIM)

بیمانا: موفقیت در سرمایه‌گذاری تنها با همکاری تنگاتنگ گروه‌های طراح، سازنده و بهره‌بردار در فازهای ابتدایی پروژه و بهره‌گیری از یک برنامه اجرایی از قبل بررسی و تدوین شده امکان‌پذیر است. نگرش‌ها و عملکردهای متفاوت هر کدام از این گروه‌ها، باعث ایجاد چالش‌های مختلف در اجرای پروژه‌ می‌شود. لذا شناسایی، اولویت‌بندی و برنامه‌ریزی برای رفع این چالش‌ها، در موفقیت پروژه و در نتیجه سرمایه‌گذاری موفق اهمیت بالایی دارد. امروزه فناوری به کمک صنعت ساخت و ساز آمده است و با تلفیق فرآیندهای رشد یافته در حوزه ساخت‌و‌ساز و ابزارهای فناورانه، در قالب سامانه فناوری بیم (BIM)، امکان کاهش ریسک سرمایه‌گذاری در پروژه‌ها را با رفع چالش‌های فنی، زمانی، هزینه‌ای و بهره‌برداری فراهم کرده است. بکارگیری اصولی از فناوری بیم (BIM) در طول چرخه حیات پروژه، باعث تسهیل جریان اطلاعات بین ذی‌نفعان، کاهش دوباره‌کاری‌ها، کمک به اعضا تیم در اتخاذ تصمیم‌های آگاهانه، کاهش هزینه‌های ساخت و بهره‌برداری، افزایش سرعت اجرا و در نتیجه بهبود بازده سرمایه‌گذاری می‌شود.
بهره‌مندی از همه مزایای این فناوری، مستلزم طراحی و توسعه پلان اجرایی فناوری بیم (BIM) در فازهای ابتدایی پروژه، بر مبنای داده‌های جمع‌آوری شده از تمامی ذی‌نفعان پروژه و در ادامه پشتیبانی آنها در اجرایی شدن آن است. این رویکرد زمینه بهره‌گیری از اطلاعات در طول چرخه حیات بنا را فراهم نموده، از دوباره‌کاری‌ها جلوگیری می‌کند و به تیم پروژه اجازه می‌دهد که "در همان ابتدای پروژه به تصویر نهایی که از پروژه در ذهن دارند دست یابند" و از همه مزایای این روش بهره ببرند.
در این نوشته، با تکیه بر بهترین تجربیات حاصل از بکارگیری فناوری بیم (BIM) در پروژه‌های طرح سرمایه‌گذاری خصوصی، چهارچوب راهنمای توسعه پلان اجرایی فناوری بیم (BIM) همراه با کاربردها، سطوح توسعه یافتگی مدل و اطلاعات در طول چرخه حیات پروژه ارائه شده است. از آن‌جایی که چهارچوب ارائه شده بر پایه جامع‌ترین روش‌های تحویل حال حاضر پروژه‌ها است، می‌تواند کاربرد گسترده‌ای در تحویل انواع پروژه‌ها با تکنیک‌های مختلف تحویل داشته باشد.

مزایای پروژه‌های P3

پرو‌ژه‌های P3 در تمام جهان شامل مشارکت بین بخش عمومی یا دولتی (بهره‌برداران نهایی) و گروهی از بخش خصوصی است که شامل طراحان، پیمانکاران، سرمایه‌گذاران و مدیران پشتیبانی، نگهداری و تأسیسات می‌شود. چنین مشارکتی مزایای فراوانی به همراه خواهد داشت. از جمله آن باید به بهبود بهره‌وری عملیاتی، کاهش مشکلات زیرساختی و ارتقای نوآوری اشاره کرد. این نوع پروژه‌ها به دو مرحله کلیدی تقسیم می‌شوند:
1. مرحله پیگیری: مرحله‌ای که گروه‌های مختلف طرح اولیه را آماده می‌کنند و با ارائه پایین‌ترین قیمت به رقابت با هم می‌پردازند.
2. مرحله پس از برنده شدن: هنگامی است که تیم برنده، طرح را اجرایی کرده و مراحل ساخت، بهره‌برداری، تعمیر و نگهداری امکانات را با جزئیات دنبال می‌کند.

پرو‌ژه‌های P3 در تمام جهان شامل مشارکت بین بخش عمومی یا دولتی و گروهی از بخش خصوصی است ... چنین مشارکتی مزایای فراوانی به همراه خواهد داشت؛ از جمله آن باید به بهبود بهره‌وری عملیاتی، کاهش مشکلات زیرساختی و ارتقای نوآوری اشاره کرد.

نویسنده این مقاله تأکید ویژه‌ای بر روی بخش تعمیر و نگهداری دارد و چهارچوبی برای توسعه برنامه‌ اجرایی فناوری بیم (BIM) در پروژه‌های P3 پیشنهاد می‌کند. در مرحله تعمیر و نگهداری بر روی هزینه‌های پروژه در چرخه اجرا تأکید زیادی شده و در نتیجه برنامه‌ریزی جامع از مراحل ابتدایی ضروری به نظر می‌رسد.

ایجاد برنامه اجرایی و ساختار پروژه‌های P3

در طی دهه گذشته، فناوری بیم (BIM)‌ در صنایعی چون معماری، مهندسی و ساخت‌وساز گسترش بسیاری یافته است. چراکه این سامانه قابلیت ایجاد یک مدل مجازی هوشمند به همراه پایگاه‌ داده‌های گرافیکی و غیرگرافیکی را ایجاد می‌کند و به سادگی در آن امکان بازیابی اطلاعات پروژه مهیا شده است، که شامل مراحل طراحی، ساخت، اجرا و نگهداری می‌شود. فناوری بیم (BIM) این اجازه را می‌دهد که پروژ‌ه‌ها در کوتاه‌ترین زمان و با کمترین هزینه به اتمام برسند، زیرا خطاهای طراحی منجر به دوباره‌کاری، حوادث ساخت‌وساز و همچنین خرابی پروژه در این سامانه بسیار کاهش پیدا می‌کند.
اما سئوال اساسی چگونگی تطابق و بهینه‌سازی فناوری بیم (BIM) با پروژه‌های ساخت‌وساز به ویژه در بخش عملیات و نگهداری است. در پژوهشی در این زمینه به 10 پرسش در مورد چگونگی انطباق با این مرحله پاسخ‌هایی داده شده و پیشنهاداتی مطرح شده است؛ به نظر می‌رسد چالش‌های اساسی برای بیشتر شرکت‌ها فقدان نیروی کار آموزش‌دیده و هزینه‌های پیاده‌سازی باشد.

توسعه برنامه اجرایی فناوری بیم (BIM)

برنامه اجرایی فناوری بیم (BIM) یا BEP رویکرد جامعی است که استاندارد و راهنمای عملی برای کاربست راهبردی فناوری بیم (BIM) ایجاد می‌کند. در این برنامه که از آن با عنوان "سند زنده" نیز یاد می‌شود، تاریخچه‌ای به روز از توافقات میان افراد ذی‌نفع درمورد وظایف، مسئولیت‌ها و تبادلات اطلاعات خاص میان آنها ارائه می‌شود؛ در نتیجه نیازمند بازنگری و به روزرسانی مستمر در طول پروژه است.
توسعه و استفاده بهینه از برنامه اجرایی (BEP) تأثیر بسزایی در موفقیت پروژه‌های فناوری بیم (BIM) دارد. برای این مقاله دوازده برنامه BEP از میان شصت برنامه بر اساس معیارهای زیر انتخاب شده است:
1) تنوع جغرافیایی؛
2) به‌روز بودن (همه این برنامه‌ها در 5 سال اخیر منتشر شده‌اند)؛
و 3) تأثیر بر روی دیگر برنامه‌های BEP؛
شکل زیر شمایی از فاکتورهای مشترک میان این دوازده برنامه BEP و اولین برنامهBEP اجرا شده به نمایش گذاشته شده است:

شکل1: مدل زمانی توسعه برنامه اجرایی فناوری بیم (BIM)

هر برنامه BEP مطابق با الزامات پروژه‌ای مختص به خود طراحی می‌شود؛ اما بازبینی فاکتورهای برنامه‌هایBEP لیست شده در این تحقیق نشان از تأثیر اولین تحقیق در این زمینه در دانشگاه پنسیلوانیا بر روی پروژه‌های BEP دارد. یکی از این فاکتورها که نقطه تمرکز این مقاله نیز به شمار می‌رود، انتخاب موارد پیاده‌سازی فناوری بیم (BIM) است. موارد زیر فاکتورهایی هستند که به‌صورت پیوسته و مشترک در برنامه‌های BEP وجود داشته‌اند:

BIM این اجازه را می‌دهد که پروژ‌ه‌ها در کوتاه‌ترین زمان و با کمترین هزینه به اتمام برسند، زیرا خطاهای طراحی منجر به دوباره‌کاری، حوادث ساخت‌وساز و همچنین خرابی پروژه در این سامانه بسیار کاهش پیدا می‌کند.

1) فاکتورهای مشترک (مشترک در بین تمام 12 نمونه): یکپارچگی و هماهنگی طراحی سه بعدی، مدیریت فضاها، برنامه‌ریزی برای بعد چهارم، تحلیل مهندسی، حاکمیت طراحی، تحلیل سیستم ساختمان؛
2) فاکتورهای مورد توافق (11 فاکتور در 12 نمونه): بازنگری طراحی، برنامه‌نویسی، زمان‌بندی تعمیرات و نگهداری، تحلیل سیستم مکانیکی، تحلیل انرژی مصرفی تجهیزات، برآورد هزینه، تحلیل سایت و تحلیل سازه؛
3) فاکتورهای دارای اکثریت (9 یا 10 فاکتور در بین 12 نمونه): طراحی سیستم ساخت‌و‌ساز، مدلسازی شرایط موجود، تجسم‌سازی بصری، هماهنگی سه‌بعدی ساخت‌وساز، برنامه‌ریزی تجهیز کارگاه، تحلیل سیستم روشنایی، راستی‌آزمایی کدها و ارزیابی پایداری.

فهرست زیر لیستی از بهترین رویه‌ها و روش‌ها جهت بکارگیری فناوری بیم (BIM) در پروژه‌های P3 است:
1) بهره‌گیری از کار تمامی گروه‌ها جهت توسعه BEP ؛
2) مشارکت کارفرما و گروه‌های بهره‌برداری و تعمیر و نگهداری در تعاریف فناوری بیم (BIM)؛
3) ایجاد محیطی مناسب جهت همکاری و مشارکت جمعی؛
4) توسعه راهبردی جهت همکاری‌های ذی‌نفعان پروژه در قالب یک کنسرسیوم (ائتلاف)؛
5) برنامه‌ریزی اولیه: بخصوص در مورد شناسایی و انتخاب موارد استفاده و تخصیص مالکیت مرحله‌ای فاکتورهای مدل؛
6) بازنگری و بروزرسانی مستمر BEP و یافتن راه حل برای مسایل جاری؛
7) تامین منابع کافی برای فناوری بیم (BIM)؛
8) اطمینان از رویکردی پایدار در اجرای فناوری بیم (BIM) در تمامی گروه‌ها؛
9) استفاده از فرمت استاندارد ضمایم، چک‌لیست‌ها و الگوها برای تمامی گروه‌ها؛
10) تقسیم مدل‌ها به اجزای کوچک‌تر جهت اجتناب از افزایش حجم فایل‌ها؛
11) مستندسازی مواردی که باید مدل شوند و همچنین سطح توسعه مورد نیاز برای هر فاکتور و فاکتورهای فرعی در هر مرحله؛
12) تغییر مدل در نمای سه‌بعدی به جای نمای دوبعدی جهت اطمینان از صحت مدل.

عوامل اساسی موفقیت در پروژه‌های P3

تحقیقات بسیاری در مورد عوامل اساسی موفقیت در تحویل پروژه‌های P3 انجام پذیرفته است که در وحله نخست همگی بر روی خروجی پروژه‌ها تأکید داشته‌اند. در تحقیقات مکمل اخیر این عوامل با عنوان "موفقیت محصول" با مدیریت موفق پروژه مرتبط دانسته شده و فاکتورهایی را جهت تحویل بهینه محصول پروژه در سه مرحله تشخیص داده‌اند:

1) آغاز و برنامه‌ریزی: هنگامی‌که اهداف پروژه و نیازمندی‌های آن مشخص می‌شوند؛
2) خرید و تأمین: شامل لیست کنسرسیوم‌های واجد شرایط و تدارکات که در اینجا با عنوان "مرحله پیگیری " از آن یاد می‌شود؛
3) مشارکت: در اینجا با عنوان "مرحله پس از برنده‌شدن " از آن یاد می‌شود و شامل طراحی جزئیات، ساخت‌وساز، عملیات و انتقال است؛

در میان عوامل موفقیت در پروژه، آنهایی که با بکارگیری فناوری بیم (BIM) فعال می‌شوند عبارتند از: بهینه‌سازی هزینه‌های ساخت‌وساز، مدیریت کیفیت و زمان، مدیریت ایمنی، تامین مواد اولیه و منابع، مدیریت تضادها، مدیریت تجهیزات، مدیریت ارتباط گروه‌های مختلف پروژه و هزینه‌های دوره پروژه. لازم به ذکر است که از این میان، هزینه‌های پروژه از اساسی‌ترین موارد موفقیت است.

نتایج تحقیق

در این مقاله از روش پیمایش آنلاین، مشابه پیمایش بکاررفته در یکی از منابع این مقاله در مورد فناوری بیم (BIM) استفاده شده است و تنها بر اساس اصول P3 انطباق و توسعه پیدا کرده است. گروه هدف اولیه شامل50 نفر از کسانی بود که در پروژه‌های فناوری بیم (BIM) یا دارای تجربه کافی بودند و یا به تازگی وارد آن شده بودند. از مخاطبان این پیمایش خواسته شده بود از دید خود مزیت‌های پروژه‌های P3 را رتبه‌بندی کنند (شکل 2). همانگونه که انتظار داشتیم، طراحی جزئیات و عملیات ساخت‌وساز در مرحله پس از برنده شدن (Post-award stage) امتیاز بیشتری کسب شده بود البته در این زمینه سه نقطه اختلاف وجود دارد که عبارتند از هماهنگی ساخت، شناسایی خطرات و ارزیابی ریسک که رتبه بالاتری را در بخش پیگیری (Pursue) کسب کرده‌اند. توضیح این موضوع به ارتباط تنگاتنگ این سه مورد با برنامه‌ریزی و تحلیل ریسک بازمی‌گردد. تحلیل این پیمایش نتایج روشنی را در پی‌دارد: 20 درصد از پاسخ‌دهندگان، انتقال از مرحله طراحی تا ساخت را با راندمان بالا توصیف نموده و اظهار کردند "همیشه" (95 درصد موارد) از فناوری بیم (BIM) برای بازنگری طراحی، هماهنگی سه‌بعدی، شبیه‌سازی ساخت و هماهنگ‌سازی ساخت استفاده کرده‌اند. در مقابل در موارد برنامه‌ریزی، تعمیر و نگهداری، ردیابی فضاها و شناسایی خطرات گاهی اوقات (25 درصد) و یا به ندرت (5 درصد) از فناوری بیم (BIM) استفاده شده است و یا هرگز از آن استفاده نشده است.
هنگام بررسی ایجاد BEP، چندین ارتباط روشن شد: اولاً زمانیکه تیم‌های بهره‌برداری، تعمیر و نگهداری در آماده‌سازی BEP مشارکت داشتند (در 75 درصد موارد)، پاسخ‌دهنده‌ها به اتفاق آرا فرآیند انتقال و تحویل را با عنوان "موثر" یا "خیلی موثر" ارزیابی کرده‌اند. دوماً زمانیکه هر دو گروه طراح و سازنده در پیشبرد BEP مشارکت داشتند، در اغلب موارد (حدود 66 درصد) پاسخ‌دهندگان فرآیند انتقال از مرحله طراحی تا ساخت را موثر دانسته‌اند.

شکل 2:مزایای درک شده موارد استفاده در مقابل میزان استفاده در پروژه‌های P3

چارچوب توسعه برنامه اجرایی فناوری بیم (BIM)

برای تصویر روشنی از پایان پروژه در ذهن اعضا، آنها می‌باید درک درستی از اهداف و موارد نهایی استفاده از مدل فناوری بیم (BIM) در ذهن داشته باشند. افزون بر آن، اهداف کوتاه‌مدت نیز باید در هر مرحله تعیین شود. مرحله پی‌گیری بر هزینه پایین‌تر، سازگاری بیشتر و عدم انجام کارهای غیرضروری تمرکز دارد. پس از انجام موفق مناقصه اهداف به انجام و ارائه تعهدات به کارفرما با کمترین هزینه و ریسک همچنین عدم انجام کارهای غیرضروری تغییر می‌کند. کاهش هزینه و ریسک برنامه‌ها در نهایت منجر به صرفه‌جویی در هزینه‌ها، افزایش هماهنگی‌ها، بهینه‌سازی کیفیت طراحی و بهبود ارتباط بین گروه‌ها می‌شود و اجرای اهداف اولیه را میسر می‌کند. تمامی این اقدامات توسط تیم اجرایی فناوری بیم (BIM) به دقت برنامه‌ریزی و پشتیبانی می‌شود. پس از این اقدامات انتخاب موارد دارای ارزش افزوده، تعیین داده‌های مورد نیاز توسط هر گروه، پروتکل‌های ارتباطی و هماهنگی، تعاریف مشخص از مالکیت فاکتورهای مدل و فرآیند انتقال مدل در مراحل پروژه میسر می‌شود. به‌منظور تسهیل در امر هماهنگ‌سازی، بسیار مهم است که در هر مرحله از پروژه چرخه پیش‌بینی‌شده هر فاکتور از لحاظ مالکیت، موارد استفاده و سطح توسعه مستند شود. اینگونه یک مدل مشخص از طراحان به سازندگان، سپس به گروه‌های تعمیر و نگهداری و سرانجام به بهره‌برداران نهایی انتقال می‌یابد و ردیابی تاریخچه مالکیت فاکتورها، با استفاده از ماتریس مالکیت میسر می‌شود.
چارچوب پیشنهادی BEPکه هر فاکتور BEP را تعیین می‌کند، در جدول 1 ارایه شده است. در شکل 3 نقشه عملکرد فناوری بیم (BIM) و چگونگی بکارگیری فاکتورهای BEP به منظور پشتیبانی از اهداف پروژه ارایه می‌شود. در برنامه‌ریزی برای زمان‌بندی پرشتاب و بودجه‌های محدود پروژه‌های P3، اجتناب از دوباره‌کاری‌ها در طی مرحله طراحی و ساخت بسیار ضروری است.

*موارد ستاره دار در هر مرحله تکرار می‌شوند.

شکل 3 – نمودار فرآیند فناوری بیم (BIM)

یک روش جهت به حداقل رساندن دوباره کاری‌ها، پیوست کردن داده‌ها به مدل است. این امر با محدود کردن LOD در فاکتورهایی که پتانسیل تغییرات بالا دارند، میسر می‌شود. در شکل 4 پتانسیل تغییرات طراحی هر فاکتور و LOD پیشنهادی نشان داده شده است.

در حالیکه در مراحل ابتدایی طراحی، یک سری از هندسه‌ها همانند جانمایی‌ اتاق‌ها باید دقیقا مدل شوند، ولی برای رفع سریع مسایل طراحی، بسیاری از فاکتورها همانند سیستم‌های مکانیکی می‌توانند به صورت مفهومی در (BIM LOD 100) مدل شده و یا تا زمانیکه احتمال تغییرات طراحی به میزان پایینی برسد، با هندسه تقریبی (LOD 200) مدل شوند. شناسایی آن دسته از فاکتورهایی که نیازمند سطح بالاتری از جزییات هستند(LOD 300)، به دلیل تأثیر آنها بر سیستم‌های دیگر، امری مهم در توسعه برنامه اجرایی BIM است. بنابراین باید ماتریس LOD که نمایانگر LOD هر فاکتور در هر فاز است، تشکیل شود.

پیشنهادات و نتیجه‌گیری

فناوری بیم (BIM) ابزاری شناخته شده جهت تسهیل ارتباطات و هماهنگی میان گروه‌های مختلف یک پروژه است. به‌عنوان مثال یک کنسرسیوم که در مناقصه‌ای شرکت کرده و برنده یک پروژه P3 می‌شود، جهت بهبود کارها باید از فناوری بیم (BIM) استفاده کند. محدودیت‌های بودجه تعیین شده به همراه زمانبندی پر شتاب، لزوم استفاده از فناوری بیم (BIM) در این پروژه‌ها را روشن می‌کند.
از فناوری بیم (BIM) در توسعه مدل‌های ساختمانی سه بعدی، برآورد هزینه‌های اجرا، برنامه‌ریزی ساخت و تحلیل‌های مهندسی می‌توان بهره گرفت تا فرآیند طراحی و ساخت کارآمد شده و راندمان تحویل پروژه بهبود یابد. جهت بهره‌مندی از مزایای فناوری بیم (BIM)، گروه‌ها موارد کاربردی مناسب و سازگار با پروژه خود را تعیین می‌کنند تا تحویل پروژه به‌هنگام و مناسب صورت بگیرد. تعیین زودهنگام این موارد کاربردی (که در تحقیق اصولی (بخش1.2) و نتایج آن (شکل2) مواردی از آن ذکر شد) به این گروه‌ها امکان برنامه‌ریزی اجرایی فناوری بیم (BIM) را می‌دهد تا موارد کاربردی ساده‌تر شده، اطلاعات ضروری تعیین شود و رابط‌های لازم مشخص گردد.
حضور همزمان گروه‌های طراحی و ساخت در کنار هم، تحویل کارها را از مرحله طراحی تا ساخت را بهبود بخشیده و حضور گروه‌های تعمیر و نگهداری در توسعه BEP نیز کار انتقال از مرحله ساخت تا بهره برداری را کارآمدتر می‌کند. مشارکت مداوم این گروه‌ها در توسعه BEP، برای بهینه‌سازی موفقیت پروژه امری اساسی است.
این تحقیق پیشنهادی برای یک چارچوب توسعه برنامه اجرایی فناوری بیم (BIM) برای فاکتورهای کلیدی در پشتیبانی از پروژه‌های P3 بود و کار آن با نمودار فرایند مدل فناوری بیم (BIM)، ماتریس مالکیت و توصیه‌هایی جهت الحاق داده‌ها به مدل فناوری بیم (BIM) تکمیل می‌شود. هدف از ارایه این چهارچوب اجرایی، یاری به شرکت‌ها جهت پیشبرد یا تغییر برنامه اجرایی فناوری بیم (BIM) به خصوص برای پروژه‌ها P3 با روشی کارآمد و موثر است.